Çariçe Katerina’nın Rus Kadın Eğitimine Sağladığı Bir Katkı -Smolniy Enstitüsü (1764-1919)

Authors : Murat HANİLÇE, Turan İBRAHİMZADE

Pages : 503-528

Doi:10.21551/jhf.632359

View : 20 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :18. yüzyılda Aydınlanma Çağı boyunca fikir, sanat ve bilim insanları gibi bazı hükümdarlar da çağın getirdiği ilkeleri benimsemiştir. Hatta Avusturya İmparatoru II. Joseph, Prusya Kralı Büyük Frederick bunlar içerisinde başı çekmiştir. Aralarında Büyük Katerina’nın da bulunduğu bu hükümdarların “Aydın Despotizmi” adı da verilen anlayışları ülkelerinde birçok yeni gelişmenin önünü açmıştır. Bu aydın despotlar bir taraftan aydınları destekleyerek yeniliklere kapı aralarken bir yandan da demir yumrukla ülkelerini idare etmeyi bilmiştir. İkinci Katerina, gerçekleştirmiş olduğu diğer reformların yanı sıra, Rusya’da kadın eğitimine yönelik yapmış olduğu çalışmalar ile dünyada kadın eğitiminin öncü simalarından birisi olmayı başarmıştır. Bu çalışmada İkinci Katerina’nın Rusya’daki kız çocukların eğitimi için 1764’te açtığı “Soylu Genç Kızlar Enstitüsü”, diğer adı ile “Smolniy Enstitüsü”, ele alınmıştır. Çalışmada ağırlıklı olarak Rusça ve kısmen Türkçe kaynaklardan yararlanılmıştır. İlk olarak Birinci Petro’dan İkinci Katerina’ya kadar geçen süre zarfında Rusya’nın eğitim sürecinin geçirmiş olduğu evre ele alınmış; ardından da Smolniy Entitüsü değerlendirilmiştir. Böylece Rusya’da açılan bu kadın eğitim kurumunun o tarihlerde yerine getirdiği misyon ortaya konulmaya çalışılmıştır. Günümüzde zaman zaman Türkiye’de de tartışılan kadınların kendilerine özgü eğitim kurumlarında eğitim alması fikrinin ortaya çıkma nedenleri Rusya özelinde aktarılmıştır.
Keywords : Smolniy, kadın, eğitim, Katerina, Rusya