II. Meşrutiyet Dönemi Başlarında Bitlis Vilayeti`nin Modern Eğitim Durumunu Gösteren Bir Rapor

Authors : Hatip YILDIZ

Pages : 863-878

Doi:10.21551/jhf.658653

View : 22 | Download : 12

Publication Date : 2019-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı’nın Doğu Anadolu’daki önemli vilayetlerinden biri olan Bitlis’te yapılan modern eğitim çalışmaları, kapsamlı olarak Sultan II. Abdülhamid Dönemi’nde başlamıştır. Bu dönemde, Doğu Vilayetlerinde uygulamaya konulan “Anadolu Islahatı Projesi” çerçevesinde, Bitlis Vilayeti’nde de ibtidai ve rüşdiye mektebleri gibi modern eğitim kurumlarının açılması ve yayılması mümkün olmuştur. II. Abdülhamid’in bölgede başlattığı bu eğitim reformu, II. Meşrutiyet Dönemi’nin ilk yıllarında da sürdürülmek istenmiştir. İsmail Hakkı Bey’in II. Meşrutiyet Dönemi başlarında Bitlis Vilayeti’ne vali vekili olarak atanmasıyla, bizzat kendisi tarafından vilayetin o günkü eğitim durumu ile ilgili kapsamlı bir rapor hazırlanmıştır. Raporda; bir taraftan temel eğitimin bir millet için ne kadar önemli olduğu vurgulanırken, diğer taraftan da Bitlis Vilayeti’nde mevcut olan okulların fiziki durumu, eğitim yapısı ve öğretmen mevcudu ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Ayrıca, vilayet dâhilinde en çok ihtiyaç duyulan ibtidai mekteblerinin nerelerde açılacağı belirtilerek, söz konusu mekteblerin masraflarının karşılanması hususunda Maarif Nezareti’nden destek istenmiştir. Bunlara ilaveten, Siirt’e bir idadi mektebi açılması, yeni açılmış olan Bitlis ve Muş idadileri için de birer uygun bina inşa edilmesi talep edilmiştir.
Keywords : Osmanlı, II Meşrutiyet, Bitlis, İsmail Hakkı Bey, eğitim