Amaçları Doğrultusunda Almanların Gözüyle Rusya’da Yaşayan Türkler ve Diğer Unsurlar (1939-1945)

Authors : Yaşar Özüçetin

Pages : 269-292

Doi:10.21551/jhf.1539887

View : 88 | Download : 104

Publication Date : 2024-09-26

Article Type : Research Paper

Abstract :1 Eylül 1939’da, Almanya’nın Polonya’ya taarruzu ile II. Dünya Savaşı başlamış, Almanya tarafından İtalya ve Japonya’nın da içinde bulunduğu mihver ittifakı kurulmuş, Almanya mihver devletlerle birlikte 22 Haziran 1941 başlarında Sovyetler Birliği’ne, Japonya da Güneydoğu Asya ve Orta Pasifik’te ki Amerikan ve İngiliz topraklarının ve kolonilerinin birçoğuna saldırmıştır. II. Dünya Savaşı’nda Almanya propagandayı geniş anlamda kullanmış, Almanya’nın bu propagandası 1917’de Bolşevik idaresinin barış, hürriyet ve adalet gibi sözlerine inanan ancak, komünist diktatörlerin gerçek yüzünü katliamlara maruz kalmaya başladıkları 1922 yılı ile birlikte gören Rusya’daki Müslüman Türk unsurları nezdinde kısmen etkili olmuştur. 29.04.1943 tarihli Bükreş Büyükelçiliği tarafından Hariciye Vekâletine ilk ve ek olarak gönderilen raporlarda Almanya-Sovyetler Birliği savaşında Rusya’daki Türklerin ve Kafkasyalı milletlerin durumları ve bunlara ilişkin Alman Hükûmeti’nin görüşleri içinde dikkat çekenler başlıca şunlar olmuştur; Kırımlılar kitle halinde Alman ordusu tarafına geçerek, Ruslara karşı silaha sarılmışlar, Alman Türkologlarının öteden beri dava ettikleri tez, fiiliyatta hak kazanmaya başlamıştır. Siyasî ve askerî mahfilde Rus ile Rus olmayan ve özellikle Türk unsurlar arasında fark gözetilmesi görünür duruma gelmiştir. Rusya’daki Türkler komünizm tesirlerine diğer unsurlara oranla daha az kapılmışlar, Rusyalı ve Kafkasyalı milletler arasında da en ziyade güvenilen unsur, Türkler ve Müslümanlar olmuştur. Sayıları 20.000’i geçen Kırım gönüllülerinden başka Alman ordusu yanında en fazla sayıya ulaşan Türkistanlı ve Kafkasyalılardan (Azerbaycanlı, Kazanlı, Gürcü, Ermeni) oluşan lejyonlar da savaşmışlar, bu milletleri temsil eden, ülkelerinden göç etmiş olan siyasilerle de temasa geçilerek, Rus olmayan ülkelerin gelecekteki millî teşkilatları hakkında belirli bir plan hazırlamak düşünceleri zihinleri meşgul etmiştir. Ancak, bütün bunlara rağmen daha sonra Alman siyasetinin Rusya’daki milletlere karşı yalnızca menfi bir parolaya dayandığı, bunun ise yeterli olmadığı Almanlar nezdinde de anlaşılmıştır. Bu çalışmada, 29.04.1943 tarihli Bükreş Büyükelçiliği tarafından Hariciye Vekâletine ilk ve ek olarak gönderilen raporlar nezdinde Almanya’nın kendileri ile kesişim noktası komünizm ve Rus karşıtlığı olan Müslüman Türk unsurlarından yararlanma arzusu ve faaliyeti incelenmiştir.
Keywords : II Dünya Savaşı, Almanya, Rusyadaki Türkler, Kafkasyalı Milletler