İşletmenin Bitkisel Üretiminin Süt Koyunculuğuna Etkisi: Örnek Bir Çalışma

Authors : Bekir Sıtkı Ayağ, Türker Savaş

Pages : 1222-1234

Doi:10.33462/jotaf.1496490

View : 54 | Download : 50

Publication Date : 2024-12-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye tarımsal üretiminin çok büyük bir kısmı küçük ölçekli işletmelere dayanmakta olup bunların da %38’i bitkisel ve hayvansal üretimi birlikte gerçekleştirmektedirler. Bu çalışmada ana faaliyet alanı süt koyunculuğu olan işletmelerde gerçekleştirilen diğer bitkisel üretim faaliyetlerinin koyunculuğa etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla Çanakkale’nin Ezine ilçesinde faaliyet gösteren ve üretim sistemi bakımından birbirlerine benzeyen 60 süt koyunu işletmesi seçilmiştir. Bu işletmeler iki yıl süre ile gebelik başı (eylül), doğum dönemi (ocak) ve sütten kesim-kuzu pazarlama döneminde (nisan) ziyaret edilerek tanımlayıcı bilgileri, ekim alanları, sürü büyüklüğü değişimi ve sürüye ilişkin biyolojik parametreler gözlenmiştir. İşletmelerin %21’i topraksız iken geriye kalanların toplam arazi varlığı 327.7 ha, ortalama arazi varlığı 7 ha’dır. İşletmelerin koç altı koyun sayıları (KAKS), ve doğuran koyun oranlarında (DKO) iki yıl arasında anlamlı bir fark gözlenmemiştir (P>0.05). İşletmenin arazi büyüklüğü KBSS miktarını olumsuz etkilemektedir (P=0.0159). Sulanabilir arazi varlıkları ise DKO üzerinde olumsuz, satılan ortalama kuzu canlı ağırlığı (SOKCA), koyun başına satılan kuzu canlı ağırlığı (KBSKCA) ve koyun başına brüt gelir (KBBG) üzerinde olumlu etkide bulunmaktadır (P≤0.0397). Yem bitkileri ekim alanı büyüdükçe KAKS da büyümektedir (P≤0.05). KBSS zeytinlik varlığından olumsuz etkilenmektedir (P=0.0321). DKO tahıl ekim alanı büyüklüğünden negatif olarak (P=0.0017), SOKCA (P=0.0463) ve KBSKCA (P=0.0843) tahıl ekim alanı büyüklüğünden pozitif yönde etkilenmektedir. Türkiye’de topraksız çiftçi oranı özellikle küçükbaş hayvancılık ile iştigal eden çiftçilerde sürmektedir. İşletmeler süt koyunculuğu olarak tanımlanabilirlerse de kuzu geliri süt gelirinden daha yüksektir. Bu anlamda süt koyunculuğu üretim sistemlerinin detaylı analizi gerekmektedir. Bazı bitkisel üretim grupları kuzu üretim parametrelerini desteklemektedir. Muhtemelen sütten ziyade kuzunun getirisinin büyük olması yetiştiricilerin kuzu üretimine ağırlık vermesine neden olmaktadır.
Keywords : Üretim sistemi, Küçükbaş hayvan, Toprak varlığı, Sulanabilir arazi varlığı, Bitkisel üretim