Tarihsel süreç bakımından farsça ki ve Türkçe kim sözleri arasındaki ilişki

Authors : Mustafa SARI

Pages : 113-130

Doi:10.1501/Trkol_0000000281

View : 11 | Download : 5

Publication Date : 2014-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Batı Türkçesinde Farsça ki ve Türkçe kim sözleri arasındaki ilişki ele alınmıştır. İki sözcük arasındaki ilişki, tarihsel süreç ve dilde ortaya çıkardığı sonuçlar bakımından incelenmiştir. Farsça ki ile Türkçe kim sözleri arasındaki ilişkinin en yoğun olduğu dönem Eski Anadolu ve Osmanlı Türkçesidir. Dil ilişkilerinin genel prensipleri çerçevesinde bu ilişkinin mutlaka daha öncesi de olmalıdır. İki dil arasında bu tür yapısal bir ödünçlemenin gerçekleşebilmesi için öncesinde yoğun bir sözcüksel ödünçleme döneminin bulunması gerekmektedir. Bu nedenle çalışmada, öncelikle bu ilişkinin Köktürk, Uygur ve Karahanlı Türkçesi metinlerine nasıl yansıdığı üzerinde durulmuş, daha sonra Eski Anadolu Türkçesi metinlerindeki durum incelenmiştir. Tarihsel metinlerde geçen örnekler, Farsça ki ile Türkçe kim arasındaki ilişkinin, Eski Türkçeden Osmanlı Türkçesine kadar geçen süreçte belli aşamalardan geçtiğini göstermektedir. Bu aşama da basitten karmaşığa doğru bir yapı izlemektedir. Uygur ve Karahanlı Türkçesinde Farsça ki’nin sadece bir görevi Türkçe kim sözüne yüklenmişken, Eski Anadolu ve Osmanlı Türkçesinde ki’nin cümle bağlama özelliği de kim’e eklenmiştir
Keywords : ki, kim, dil ilişkileri, Karahanlı Türkçesi, Batı Türkçesi