MĐTOLOJĐ VE FOLKLORLA ĐLGĐLĐ BAZI ORTAK DĐL UNSURLARININ KAYNAĞI

Authors : Vugar SULTANZADE

Pages : 73-90

Doi:10.1501/Trkol_0000000236

View : 12 | Download : 10

Publication Date : 2012-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalede ant içmek deyiminin, nakış kelimesinin oluşturduğu birtakım deyimlerin ve bir varmış, bir yokmuş türünde kalıp ifadelerin kaynağı araştırılmaktadır. Bunları birleştiren özellik, mitolojiyle, folklorla ilgili olmaları ve hepsinin Mezopotamya kaynaklı olmasıdır. Ant içmek deyiminin kökeni, Eski Çağda yaygın şekilde uygulanan, Babil, Hitit, Pehlevi, İbrani ve Çin kaynaklarında bahsedilen, tesiri Türklerin yaşadığı bölgeler dahil geniş coğrafyada görülen bir yemin etme geleneğine dayandırılmaktadır. Söz konusu gelenekte ant içene sözlü yeminin yanı sıra, bir madde de yutturuluyordu. Bu maddenin yalandan ant içene zarar vereceğine inanılıyordu. Türk halklarının ve komşu halkların mitolojisinde görülen Nakış unsurunun ve bununla ilgili deyimlerin, atasözlerinin kaynağı, Sümerler’in ilahi bir gücü temsil eden ve harfiyen ‘nakış, çizgi; düzen’ anlamına gelen Giš-ḫur mitolojik figürüne bağlanmaktadır. Orta Asya, Kafkaslar, Yakın Doğu ve Anadolu’da yaşayan halkların bir varmış, bir yokmuş insert ignore into journalissuearticles values(biri vardı, biri yoxdu; bolganmıdı bolmaganmıdı; yeki bud, yeki ne bud; kân yâ mâ kân vs.); türünde meşhur masal başlangıcı formülünün de ilk tespit yeri Sümer metinleridir
Keywords : ortak dil unsurları, deyim, masal başlangıcı kalıpları, mitoloji, köken