Diliçi çeviri ve Gençliğe Hitabe

Authors : Fahrettin ARSLAN

Pages : 125-134

Doi:10.1501/Trkol_0000000206

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2011-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Yüz yıldan fazladır, Türk toplumu, geçirmekte olduğu büyük sosyo-kültürel değişim içinde, her şeyden daha önemli olan, doğal süreci aşan bir dil devrimi yaşamaktadır. İmparatorluk dili bırakılmış, yeni bir ulusal dil oluşturulması yoluna girilmiş, bunda da başarılı olunmuştur. Ancak, eski metinlerin, özellikle de edebiyat eserlerinin okunmasını engelleyen bır durum ortaya çıkmış;ve, bu durumu telafi etmek için diliçi çeviri bir çıkar yol olarak kaçınılmaz olmuştur. Bu yazıda, Türkçe’de bu yeni hareketin en tipik örneğini oluşturan, Halid Ziya Uşaklıgil`in kendi eseri Mai ve Siyah`ı, yazılışından elli yıl sonra sadeleştirmesinden başlayarak; bu kere, ikinci şahısların şiir alanında, Tevfik Fikret`in Rübab-ı Şikeste sadeleştirmeleri ele alınmış; son olarak da, Mustafa Kemal`in Nutuk`unun sonuna yine kendisinin eklediği Gençliğe Hitabe diye bilinen metin üzerinde durulmuştur. Uygulanan yöntemin esasını, Ferdinand de Saussure`ün `dil göstergesinin nedensizliği”ne karşı, Emile Benveniste`in `dil göstergesi nedensiz değildir` karşıtlığı oluşturmuştur. Buradan hareketle, yine Saussure`ün, `gösteren değişirse, gösterilen de değişir` ilkesi uyarınca, bu üç tip sadeleştirmenin de başarılı olamayacağı sonucuna varılmıştır
Keywords : Diliçi çeviri, Dil göstergesinin nedensizliği, Türk Dil Devrimi, Sadeleştirme, Ferdinand de Saussure, Emile Benveniste