MECAZLI SÖZCÜKLERİN TENASÜP İÇİNDEKİ YERİ

Authors : Ülkü ÇETİNKAYA

Pages : 238-244

View : 14 | Download : 12

Publication Date : 2019-03-26

Article Type : Conference Paper

Abstract :Belagatte tenasüp, fikrî bir sebepten veya mahiyetlerindeki bir özellikten dolayı, anlamları arasında tezat dışında bir ilgi bulunan sözcüklerin aynı ifadede toplanması yoluyla oluşan bir edebî sanattır. Bir başka deyişle, bir metinde çağrışım yoluyla aralarında biçimsel ya da anlamsal bağıntılar kurulabilen sözcüklerin oluşturduğu bütünün yarattığı çağrışım alanı veya aynı temaya bağlı olan kelime ve deyimlerden oluşan kelime alanıdır. Metin analizlerinde, tenasüpleri oluşturan söz varlığı ile ilgili saptamalar, bu sözcüklerin düzanlamları itibariyle yarattıkları aynı temaya bağlı olma uyumuna göre yapılmaktadır. Ancak kimi metinlerde, bazı sözcükler düzanlamlarıyla değil, metnin bağlamı içinde kazandıkları mecazî insert ignore into journalissuearticles values(figurative); anlamla tenasüp içinde yer almaktadırlar. Yaygın olduğu şekilde düzanlamlarıyla değil de, metnin bağlamı içinde kazandıkları mecazî insert ignore into journalissuearticles values(figurative); anlamla tenasübe iştirak eden bu sözcüklerin, söz konusu tenasübü oluşturan sözcükler sıralamasında gösterilip gösterilmemesi tartışmaya açık bir konudur. Ancak, tenasübe eşlik eden anlamın istiare yoluyla başka bir sözcükle temsil ediliyor olması, o sözcüğün tenasübü oluşturan sözcüklerden sayılmasına engel görülmemesi gerekir. Çünkü, özellikle şiir dilinde, anlam büyük ölçüde bağlam içinde ortaya çıkan bir durumdur. Bu bildiride, edebî metinlerden seçilen tenasüp örneklerinden hareketle, mecazlı sözcüklerin tenasüp içindeki yeri değerlendirilmiştir.
Keywords : Belagat, tenasüp, mecaz, istiare, çağrışım alanı