DOĞU TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR ŞİİR SEÇKİSİ ÜZERİNE

Authors : Uğur UZUNKAYA

Pages : 159-179

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2020-07-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğu Türkçesi yahut da İslami Orta Asya Türk edebî dili olarak adlandırılan dönemin Türkçenin tarihsel gelişiminde 19. yüzyıla kadar varlığını sürdürdüğü bilinir. Bu dönemde farklı tür ve konularda birçok eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerden biri de Hollanda Groningen Üniversitesi Kütüphanesi, Özel Koleksiyonlar bölümünde Hs. 474 arşiv numarasıyla korunmakta olan 14. yüzyılın geç dönemi ile tarihlendirilen içerisinde biri Arapça diğer ikisi Türkçe üç eser barındıran bir mecmuanın üçüncü bölümünü oluşturan Doğu Türkçesiyle yazılmış bir şiir seçkisidir. Bu yazmada mevcut olan ve bu yazının da konusu oluşturan manzum parçalar dörtlükler şeklinde kaleme alınmıştır ve ilgili yazmanın 33a-57b varakları arasında bulunmaktadır. Bu şiir seçkisi başından ve sonundan eksiktir. Hatta kimi manzum parçalara tekabül eden yerlerde yazma hasarlıdır. Metnin bir başlığı bulunmamaktadır. Yazmada her manzum parçanın başında Arapçası ile li-ġayrihī ‘bir başkası tarafından’ ifadesi yer alır. Metin dil özellikleri itibariyle yer yer Batı Türkçesine ilişkin unsurları ihtiva etse de Doğu Türkçesinin en yaygın özelliklerini korumaktadır. Temelde iki bölümden oluşan bu yazıda metinden yansıyan örneklerle kısa bir dil incelemesi sunulacak ve bunu metnin yazı çevirimi ve Türkiye Türkçesine aktarması izleyecektir.
Keywords : Doğu Türkçesi, İslami Orta Asya Türk edebî dili, manzum parçalar, metin neşri