Öyküde Gizli ve Açık Laytmotifler: Vüsat O. Bener ve Ergin Çiftçi Örneği

Authors : Dinçer APAYDIN

Pages : 28-41

Doi:10.53372/turkoloji.1023073

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Türk edebiyatının en başarılı öykücülerinden biri olarak kabul edilen Vüs’at Orhan Bener’in 1952 yılında yayımladığı “Havva” adlı öyküsü ile asıl mesleği hekimlik olan günümüz öykücülerinden Ergin Çiftçi’nin ilkin 1993’te yayımladığı “Salyangoz Mevsimi” adlı öyküsü; zihniyet, yapı, tema ve anlatım bakımından karşılaştırılmıştır. İki öykü arasında beliren tematik ve anlatıma dayalı benzerlik, yazarların bir konuyu ele alış ve işleyiş biçimleriyle üsluplarındaki farklılıklar açısından değerlendirilmiştir. Bu bağlamda ortaya çıkan özellikler her iki yazarın da öykülerinin kurgusuna ve derinliğine yardım eden birtakım laytmotiflerden faydalandıklarını göstermektedir. Çalışmanın girişinde laytmotif kavramı ve edebiyat sanatındaki –özellikle de anlatma esasına bağlı edebi metinlerdeki- karşılığı hakkında çeşitli çıkarımlar yapıldıktan sonra, laytmotiflerin bir öyküde nasıl kullanıldığı, öykünün yapısına ve kurgusuna ne gibi katkılarda bulunduğu adı geçen iki öykü üzerinden tespit edilmeye çalışılmıştır. Çözümlenen bu metinlerin aynı temayı işleyen ve birbirine denk sayılabilecek benzer anlatıcılar vasıtasıyla kurgulanan öyküler olduğu varsayımından hareketle, öyküde laytmotif kullanımının iki yazarın üslubu arasındaki farklılıkları belirlemede önemli bir rol oynadığı görülmüştür.
Keywords : Öykü, Laytmotif, Vüs`at Orhan Bener, Ergin Çiftçi, Öyküde 1950 Kuşağı