Doğu Türkçesinden Bir Dil Yadigârı: Velîd bin Saîd`in Vasiyet-nâme`si

Authors : Muhammet Raşit ÖZTÜRK

Pages : 207-255

Doi:10.53372/turkoloji.990317

View : 21 | Download : 6

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk dilinin gelişim çizgisi içerisinde kendisine müstesna bir yer edinmiş olan Doğu Türkçesi, Orta Asya Türklüğünün 20. yüzyılın başına kadar kullandığı edebî yazı dilinin adıdır. Manzum ve mensur birçok eserin kaleme alındığı bu dönem, Türk dil tarihinin en verimli dönemlerinden biridir. Doğu Türkçesiyle kaleme alınmış eserlerden biri de günümüzde Kütahya Belediyesi Mustafa Hakkı Yeşil Kütüphanesi El Yazmaları bölümünde 24520 arşiv numarasıyla kayıtlı olan Velîd bin Saîd’in “Vasiyet-nâme” adlı eseridir. 1797 tarihinde kaleme alınan “Vasiyet-nâme”, Doğu Türkçesinin tipik özelliklerinin yanı sıra, Batı Türkçesi özelliklerini de bünyesinde barındırmaktadır. Eser, bilinen vasiyetnamelere birçok yönden benzemekle birlikte teçhiz ve tekfin konularında verdiği tafsilatlı bilgilerle dikkat çekmektedir. Bu yönüyle eser bir “teçhiz ve tekfin vasiyetnamesi” görünümündedir. Bu çalışmada Velîd bin Saîd’in “Vasiyet-nâme”sinin dil incelemesi, yazı çevirimi ve Türkiye Türkçesine aktarımı yapılacaktır.
Keywords : Doğu Türkçesi, İslami Orta Asya Türk edebî dili, vasiyetname, Velîd bin Saîd