Çağatay Türkçesiyle Yazılmış Bir `İsnād-ı Nād-ı ᶜAlī`

Authors : Merve Kolikpınar

Pages : 39-74

Doi:10.59304/ijhe.1466926

View : 54 | Download : 118

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :\"Ali\'ye çağrı\" anlamına gelen Nâd-ı Ali duası Alevi-Bektaşi geleneğinde önemli bir yere sahiptir. Müşkül durumda yardım istemek için okunan ve pek çok yararı olduğuna inanılan duanın Uhud Savaşı sırasında zor durumda kalan Hz. Muhammed\'e, Cebrail tarafından öğretildiğine inanılır. Çalışmaya konu olan eserin ilk satırından bunun Alevi-Bektaşi zümrelerinde okunan Nâd-ı Ali duasının faziletlerini anlatan Çağatay Türkçesi bir metin olduğu anlaşılmaktadır. Oxford Üniversitesi, Bodleian Kütüphanesi, (MS. Ind. Inst. Pers. 122) katalog kaydıyla bulunan eser, iki Farsça metnin de yer aldığı bir mecmuanın son kısmında bulunan altı varaktan oluşmaktadır. Ketebe kaydı ve müellif/müstensih ile ilgili herhangi bir bilgi yoktur. 1a, 1b, 2a, 2b, 5a, 6a ve 6b numaralı varaklarda 15; diğer varaklarda 14 satır bulunmaktadır. Metin harekesizdir. Nâd-ı Ali duasını okumanın yararlarının anlatıldığı eserde duanın Arapçası ya da tercümesi yer almamaktadır. Çalışmada Nâd-ı Ali ile ilgili bilgi verildikten sonra metnin çeviri yazısı ve Türkiye Türkçesine aktarımı yapılarak Çağatay Türkçesiyle farklılık gösteren dil hususiyetleri incelenmiştir. Neşredilen her yeni metnin Türk dili çalışmalarına katkı sunarak henüz aydınlatılmamış olan bazı dil hususiyetlerini çözüme kavuşturacağı düşünülerek yapılan bu çalışmanın Çağatay Türkçesi ile ilgili çalışmalara fayda sağlaması amaçlanmaktadır.
Keywords : Çağatay Türkçesi, Doğu Türkçesi, Nâd ı Ali, Alevi, Bektaşi