Can Eryümlü'nün Son Antlaşmasında Tarihe Varsayımsal Bakış veya Ükronya

Authors : Tolga Bayindir

Pages : 335-348

Doi:10.37999/udekad.1383133

View : 60 | Download : 55

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Can Eryümlü’nün 2001 yılında yayınladığı Son Antlaşma romanı gerek kurgusu gerekse içeriği ile Cumhuriyet dönemi Türk romanında "tarihin yeniden kurgulanması, ükronya, ütopya ve fantastik” kavramları açısından ele alınabilecek bir eserdir. Roman, zamanda ve mekânda üst üste binen karmaşık olaylar dizisinden oluşur. Bir grup bilim insanı 1961’te Odysse adını verdikleri yarı organik bir bilgisayar üretirler. Bu bilgisayar hem zamanda hem de mekânda yolculuğu mümkün kılar. Bilim insanları 1961’den başlayarak Odysse’yi kullanıp tarihte geçmişe ve ileriye doğru giderek "insanı ve medeniyeti” yeni baştan kurgulamaya çalışırlar. Ancak hangi zaman dilimine giderlerse gitsinler yaptıkları her iş, uyguladıkları her eylem tarih çizgisindeki olaylar ile örtüşür. Eryümlü, bilinen tarihî akışa farklı, kurgusal bir bakış açısı getirir. Nihayetinde dünya üzerindeki medeniyetin ve inanç sistemlerinin kaynağı yine insan olarak gösterilir. Romandaki bu noktalar çalışmamızın konusunu oluşturan "ükronya” kavramıyla örtüşür. Ükronya terimine dair kavramsal çalışmalar yapıldığı için bu çalışmada kavramın Türk ve dünya edebiyatındaki yerine ve tarihine dair derinlemesine bir inceleme yapılmamıştır. Genel hatlarıyla ele alınan "ükronya” kavramı bu çalışmada "tarihe varsayımsal bakış” olarak ele alınacaktır. Bunun yanı sıra "bilimkurgu, fantastik, ütopya” kavramları açısından da roman incelenmiştir. Ayrıca, Son Antlaşma romanı tematik olarak incelenmiş ve eserin içeriği genel hatlarıyla verilmiştir.
Keywords : Ükronya, Ütopya, Tarihe Varsayımsal Bakış, Bilimkurgu, Eryümlü