BABÜR’ÜN TAHRAN GÜLİSTAN (SALTANATÎ) KÜTÜPHANESİ’NDEKİ KÜLLİYATI İÇİNDE YER ALAN ARUZ RİSALESİ NÜSHASI

Authors : Reza KHALİLY

Pages : 292-313

View : 22 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Babür Şah’ın neredeyse bütün eserlerini kapsayan bir külliyat Tahran’ın Gülistan insert ignore into journalissuearticles values(eski adıyla Saltanati); Kütüphanesi’nde yer almaktadır. Bu külliyat hakkında erken dönemde bilgi sahibi olsak da yer değiştirmeler nedeniyle ve yanlış sınıflandırma ve sayfalandırmadan dolayı sağlıklı bilgi edinilememiştir. Bütünüyle satıraltı Farsça tercümesi ile birlikte gayet okunaklı bir talikle yazılan Türkçe eser birçok açıdan nefis ve önemli bir kaynak niteliğindedir. Yazmanın içinde yer alan Farsça tercümeli Çağatayca Babürname dışında en önemli eserlerden birisi de Babür’ün daha önce Paris nüshası ile bilinen Çağatayca Aruz Risalesi’dir. Çalışmalarımız sırasında elde ettiğimiz Marmara Üniversitesi Merkez Kütüphanesi nüshasıyla birlikte 3 nüshası tespit edilmiş olan Aruz Risalesi en kapsamlı Türkçe aruz kılavuzu niteliğindedir. Eserde Türkçe ve Farsçada kullanılan bütün vezinler gerekli açıklamalar, takti’ler ve her iki dilden bol örneklerle açıklanmış, daha sonra eklenen bir bölümle ise tek beyitle bütün beş yüzü aşkın veznin formülize edilmesi sağlanmıştır. Bu çalışma aruz bilimi yanında Türkçe nesir örneği olması hasebiyle ve barındırdığı tanıkların antoloji değeriyle de önem arz etmektedir. Üzerinde durduğumuz nüsha ise Farsça tercümesi yardımıyla özellikle ek kısımda birçok sorunsalın çözülmesine yardımcı olmaktadır. Saltanatî Kütüphanesi’nin günümüzde Gülistan Sarayı Müzesi Kütüphanesi’ne taşınmış olması ve nüshanın eksik betimlemeleri Babür Külliyatı hakkında eksik bilgilere ve yanlış anlaşılmalara yol açmış, bu yazıda bu hususlar düzeltilmeye ve çözülmeye çalışılmıştır.
Keywords : Babür, Külliyat, Tahran Gülistan Sarayı Müzesi Saltanatî, Kütüphanesi, Çağatay Türkçesi, Aruz Risalesi