Borsa ve Makroekonomik Faktörler Arasındaki Etkileşim: BIST100 Örneği

Authors : Seyfettin ÜNAL, Göksel KARAŞ

Pages : 169-185

Doi:10.18657/yonveek.786068

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2021-03-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmanın amacı borsa ve makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin Türkiye özelinde incelenmesidir. Çalışma gerek kullanılan yöntem gerekse veri seti anlamında benzerlerinin bazılarından ayrışmaktadır. Çalışmada bu amaç doğrultusunda makroekonomik faktör olarak kabul edilen GSYH, döviz kuru insert ignore into journalissuearticles values(Dolar/TL);, faiz oranı ve enflasyon ile BIST100 İndeksinin getirisi arasındaki ilişki ampirik olarak analiz edilmiştir. Çalışmada kullanılan çeyreklik veri seti 2003:Ç1 ve 2018:Ç3 arasını kapsamaktadır. Yapılan analizlerde değişkenler arasındaki ilişkinin varlığının tespiti amacıyla eşbütünleşme testinin yanı sıra, bu ilişkinin yönünün belirlenmesi amacıyla nedensellik ve değişkenlerde meydana gelen şokların nereden kaynaklandığının tespiti amacıyla da varyans ayrıştırma testleri kullanılmıştır. Analizler sonucunda, BIST100 ile makroekonomik faktörler arasında trende kırılma modeline göre uzun dönemli eşbütünleşik ilişkiye ulaşılmıştır. Nedensellik analizine göre, BIST100 ile faiz oranı arasında çift yönlü ve anlamlı; BIST100’den GSYH’ye ve yanı sıra, BIST100, GSYH ve faiz oranından enflasyona, faiz oranından döviz kuruna, tek yönlü ve anlamlı nedensellik ilişkisi bulunmaktadır. Son olarak yapılan varyans ayrıştırma analizi sonuçlarına göre, çalışma kapsamında elde edilen sonuçların beklentilerle ve literatürle uyumlu olduğu görülmektedir. Buna göre, BIST100 ile faiz oranı ve döviz kurunun en güçlü uzun dönemli açıklayıcı ilişkilere sahip olduğu görülmektedir. Ulaşılan bulgular ışığında gerek yatırımcılar gerekse politika yapıcılar açısından önemli çıkarımların olduğu söylenebilir. Anahtar Kelimeler: BIST100, Makroekonomik faktörler, nedensellik, varyans ayrıştırma JEL Sınıflandırması: C32, E44, G23 
Keywords : BIST100, Makroekonomik faktörler, nedensellik, varyans ayrıştırma