Yükseköğretimde Hesap Verebilirlik

Authors : Tokay GEDİKOĞLU

Pages : 142-150

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2012-12-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Günümüzde toplumun hemen her kesimi daha yüksek bir yaşam standardına kavuşabilmek için kamu ve özel sektör kuruluşlarından daha iyi yönetim beklemektedir. Bu amaca yönelik olarak kurumsal yönetim/yönetişim yaklaşımı etkili bir araç olarak görülmektedir. Yükseköğretim kurumlarının da iyi yönetim sergileyebilmeleri ve misyonlarını tam olarak gerçekleştirebilmeleri için geleneksel anlayışların ötesinde hesap verebilir, işbirlikçi, katılımcı ve paylaşımcı yaklaşımlarla yönetilmeleri ve denetlenmeleri gerekmektedir. Bu çalışmada kurumsal yönetişimin önemli ilkelerinden olan hesap verebilirlik kavramı açıklanmış ve yükseköğretim bağlamında tartışılmıştır. Hesap verebilirlik bir şahsın eylemlerinin hesabını verme zorunluluğu veya sorumluluğu olarak tanımlanmaktadır. Hesap verebilirlik demokratik sistemlerin en önemli unsurlarından birisidir. Hesap verebilirlikte kim kime, ne için, kimin yararına, hangi araçlar kullanılarak ve hangi amaca yönelik olarak hesap vermelidir sorularının cevaplandırılması gerekmektedir. Genel olarak, hesap verebilirliğin dayandırılacağı en iyi gösterge ortaya konulan performanstır. Hesap verebilirlik sistemlerinin amacı düşük performansı cezalandırmak, yüksek performansı da ödüllendirmektir. Ancak, eğitimde hesap verebilirliğin, kuşkusuz, bunun ötesinde bir anlamı vardır. Eğitimde hesap verebilirlik girdilere, süreçlere ve çıktılara ilişkin verilerin toplanması ve bu verilerin okulların etkililik ve verimliliklerini belirlemek üzere kullanılması süreci olarak düşünülmelidir. Yükseköğretimde hesap verebilirlik uygulamaları hataları bulup cezalandırmaya değil, performansı artırmaya odaklanmalıdır. Elde edilen sonuçlar nicel ve nitel olarak kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Kurumsal etkililiğin arttırılmasına önem verilmelidir. Yükseköğretimde hesap verebilirlik yöneticilerin mali yönden hesap verebilirliklerinin yanı sıra, öğretim üyelerinin eğitim-öğretim, araştırma, yayın ve topluma hizmet alanlarındaki faaliyetlerini içeren akademik hesap verebilirliği de kapsamalıdır ve öğretim üyelerinin akademik özgürlükleri onlara kesinlikle hesap verebilirlik muafiyeti getirmemelidir. Üniversite yöneticileri ve öğretim üyeleri yönetsel ve akademik faaliyetleri ile ilgili olarak öğrencilere, velilere, hükümetlere ve kamuoyuna hesap vermelidirler.
Keywords : Hesap verebilirlik, yükseköğretim, yükseköğretimde hesap verebilirlik