Amerika Havayolu Yolcu Milinin LSTM ve AR Modeli Kullanılarak Tahmini

Authors : Bülent SEZEN, Nalan YÜCE

Pages : 1345-1360

Doi:10.56554/jtom.1036107

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :2019 yılında Çin’de ortaya çıkan Covid-19 salgını kısa sürede tüm Dünya’da yayılmıştır. Salgın sebebiyle küresel çapta birçok sektör olumsuz etkilenmiştir. Havayolu yolcu taşımacılığı da Covid-19 salgınından en yoğun etkilenen sektörlerden biridir. Havayolu yolcu mili havacılık sektöründe sıkça kullanılan bir metrik olup toplam uçulan mil ile toplam yolcu sayısının çarpımı ile elde edilir. Havayolu yolcu mili metriği ile sektördeki hareketlilik ölçülebilmektedir. Bu çalışmada Amerika Birleşik Rezerv Ekonomik Veri insert ignore into journalissuearticles values(FRED); sisteminden alınan Amerika havayolu yolcu mili metriğine ait 2000 ile 2021 yılları arasında toplam 259 veri kullanılmıştır. Kullanılan veri seti yukarı doğru artış eğilimi barındırdığı için durağan özellik göstermemektedir. Bunun yanında yılın bazı mevsimlerinde artan, bazı mevsimlerinde de tam tersine azalan bir yapıya yani, mevsimselliğe sahip olduğu gözlemlenmiştir. Derin öğrenme metotlarından Tekrarlayan Sinir Ağlarının insert ignore into journalissuearticles values(RNN); Uzun Kısa Dönem Hafıza insert ignore into journalissuearticles values(LSTM); mimarisinin durağan olmayan veri seti ile çalışabilmesi ve mevsimsellik etkilerini hesaba katabiliyor olmasından ötürü bu çalışmada tercih edilmiştir. Covid-19 döneminde veri setinin eğiliminde meydana gelen ani değişimin LSTM mimarisinin performansına etkisini gözlemleyebilmek amacıyla hem Covid-19 dönemi verilerini içeren veri seti hem de Covid-19 dönemini içermeyen veri seti ile iki ayrı tahmin yapılmış ve sonuçlar kıyaslanmıştır. Bulgulara göre, Covid-19 dönemini içermeyen veri seti ile yapılan tahminlerde LSTM mimarisinin performansının çok daha yüksek olduğu görülmüştür. Aynı veri setinin Otoregresif Model insert ignore into journalissuearticles values(AR); ile de tahmini yapılmış ve LSTM mimarisinin performansı ile kıyaslanmıştır. Son olarak daha başarılı sonuçlar veren LSTM mimarisi ile 1960-2020 yılları arasında Türkiye’ye ait yolcu sayısı verileri ile tahmin yapılmıştır.
Keywords : LSTM, Havayolları yolcu mili, Zamaan serileri