ÇAĞDAŞ TEFSİR VE PROBLEMLERİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Abdulkerim Aydın

Pages : 152-185

Doi:10.56108/ujte.1421353

View : 125 | Download : 86

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tefsir üzerine yazılan eserler 19. yüzyıla kadar genel olarak dirâyet ve rivâyet yönü itibarıyla tasnif edilmiş, bu yüzyıldan sonra yapılan çalışmalar ise çağdaş tefsirler olarak değerlendirilmiştir. Çağdaş tefsir çalışmalarını genel bir tasnif ve değerlendirmeye tabi tuttuğumuzda içerisine içtimâî, bilimsel, edebî, tarihselci, konulu ve ilhâdî tefsir türlerinin kategorize edildiği kendini göstermektedir. Bu tefsirlerden her birinin ortaya çıkışlarında ve gelişmelerinde birçok etken söz konusudur ve bu sebeple kendi aralarında yöntem ve prensip cihetiyle bazı farklılıklar mevcuttur. Dolayısıyla ilgili tefsirlerin ve müelliflerinin hepsinin aynı kategoride değerlendirilmesi doğru değildir; ancak çağdaş İslam dünyasındaki her eğilim, doğrudan veya dolaylı olarak çağdaş İslam düşüncesinin en aksiyonel siması olarak ön plana çıkan Muhammed Abduh ve onun tesis ettiği Islah Hareketinden etkilendiği görülmektedir. Bunlardan bazıları eski ve yeninin doğruları ışığı altında Kur’an’ın i’caz yönünü ortaya koymaya çalışırken, bazıları ise modern söylemleri Kur’an hakikatleri olarak sunmuşlar, diğerleri ise âyetleri belli bir zaman dilimine hasrederek tarihselci bir bakış açısı geliştirmişler ve genel olarak ilmî yöntem ve metotlardan uzak nitelikte eserler telif etmişlerdir. Netice olarak modern tefsir hareketinde ağırlıklı olarak sekülerizm, rasyonalizm, tecdit, ıslahat, içtihat konularına vurgu yapılmış ve Kur’ân ayetleri yaşanan birtakım sosyopolitik problemlerle ilişkilendirilmiştir. Bu bakımdan bu makalede yaklaşık son iki asırda yazılmış çağdaş tefsirlerin özellikleri ve mahiyetleri, müelliflerinin genel tutumları ve ayrışan yönlerine etki eden sebepler ile ilmîlikten uzak olduğu düşünülen tercihleri tartışılmıştır.
Keywords : tefsir, çağdaş, bilimsel, edebî, sosyal, ilhâdî