ESKİ İSTANBUL’DA RAMAZAN VE MAHALLE BEKÇİLERİ

Authors : Elif Şebnem DEMİRCİ

Pages : 67-79

Doi:10.33404/anasay.979821

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2021-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Eski Ramazanlarda İstanbul’da hazırlıklar çok öncesinden başlamaktadır. Hem evlerde hem de dış mekânda gerçekleştirilen hazırlıklar için yetişkinler kadar çocuklar da heyecanlanırdı. Mahalle bekçileri Ramazan’da İstanbul’un sokaklarını dolaşırken çocuklar da onlara eşlik eder, böylelikle eğlenceli zaman geçirirlerdi. Hayatın her evresinde mahallelinin yanında olan bekçiler, mahalle halkının saygınlığını kazanması ve fiziki özelliklerinden dolayı genellikle Bekçi Baba olarak anılmaktadırlar. Bekçiler, fiziki özelliklerinin yanı sıra aynı zamanda icralarıyla da dikkat çekmektedir. Mahalle halkı bekçilerin davulu çalarken göstermiş olduğu icrasını da hayranlıkla izlemektedir. Mahalle bekçilerinin Ramazan’da davul eşliğinde söyledikleri fasıllar da mahalle halkı için önem arz etmektedir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı’nın 1207 numarasında kayıtlı Destan-ı Bekçi adlı yazma eserde 30 tane Ramazan faslı mevcuttur. Bu yazma eserin müellif kaydı olmadığı gibi müstensihi de belli değildir. İstinsah tarihi H. 1080 yılı Recep ayı olarak belirtilmiştir. Buna göre de nüshanın istinsah tarihi 1669 Kasım/Aralık ayıdır. Eserde mevcut olan fasıllar latinize edilmiştir. Ancak bizden önceki bir çalışmada edisyon kritik yapıldığı için bu makalede sadece fasılların adlarına yer verilmiştir. Diğer nüshalardaki fasıllarla arasında kelime farkı olmasından dolayı fasılları eklemeyi gerekli görmedik. Bu çalışmada, Eski Ramazanlardaki hazırlıklar üzerinde durularak, Ramazanların vazgeçilmez parçası olan mahalle bekçilerinin özellikleri ve onların Ramazandaki etkisine değinilecektir. Ramazan’da mahalle bekçilerinin söylediği fasıllar değerlendirilecektir.
Keywords : Ramazan, İstanbul, Mahalle bekçileri, Destan ı Bekçi, Mani Fasılları