Nâbî’nin Şiirlerinde Dönem Eleştirisi

Authors : Ayşe Çelebioğlu

Pages : 71-83

Doi:10.33404/anasay.1524010

View : 54 | Download : 38

Publication Date : 2024-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı imparatorluğunun gerileme dönemine girdiği XVII. yüzyılın ikinci yarısına damga vurmuş şairlerden Yusûf Nâbî, Hikemî üslubun en önemli temsilcisidir. Bu çalışmanın amacı, Nâbî’nin yaşadığı dönemdeki yozlaşma, haksızlık ve adaletsizlikleri anlatan şiirlerinin incelenmesidir Nâbî bir bürokrat olarak görev yaparken hem halkta hem de idarecilerde gözlemlediği ahlakî kusurları, zaafları, eserlerine yansıtmakla birlikte bu kusurların ortadan kaldırılması için gereken çözüm önerilerini, sorumlu aydın olarak, şiirlerinde ifade etmiştir. Hemen hemen bütün eserlerinde eleştirilere yer veren şairimiz, dönemin hastalıklı yönlerini ve reçetesini “Hayriyye” adlı eserinde detaylandırmıştır. Bu eserini oğluna ve dönemin gençlerine yol göstermesi amacıyla yazan Nâbî, sosyal hayat, iş ve eş seçimi gibi birçok konuya değinmiştir. Bahse konu eser üzerinde farklı zamanlarda birçok çalışma yapılmıştır. Bizim çalışmamız ise Dîvân’nında bulunan ve döneminin aksayan yönlerini anlattığı “unutulmuş, olmasa, usandık ve bu” redifli şiirleri ile bazı beyitleri içermektedir. Öncelikle Osmanlı Devlet yapısında başlayan kötü gidişatın genel bir panoraması çizildikten sonra yukarıda adı geçen şiirlerde Nâbî’nin hükümlerindeki isabet gözler önüne serilecektir. Tarihçiler için arşivlerde evrak ne ifade ediyorsa şairlerin toplumsal meseleleri anlattıkları şiirleri de birer vesika olarak onu ifade eder. Nâbî’nin şiirlerini bu açıdan değerlendirmek önem arz etmektedir.
Keywords : Nâbî, Sosyal eleştiri, XVII. Yüzyıl, Çözülme, Osmanlı İmparatorluğu.