Makine Öğrenmesi Modellerini Kullanarak Akademik Veri Tabanlarına İlişkin Tahminler Oluşturma

Authors : Ertuğrul Burak Eroğlu, Kasım Binici

Pages : 225-251

Doi:10.33721/by.1491489

View : 156 | Download : 192

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Makine öğrenmesi, birçok uygulamayı güçlendirerek günümüzde hemen her alanda yaygın kullanılan bir teknoloji haline gelmiştir. Temel anlamda türlü veri kümeleriyle eğitilen bir makinenin amaca uygun algoritmalar kullanarak programlanması neticesinde insan eliyle gerçekleştirilen işlerin bilgisayar sistemlerine devredilmesini hedefleyen makine öğrenmesi uygulamaları, otonom sistemlere güç vermektedir. Kütüphane danışma hizmetlerinin makine öğrenmesi teknikleriyle otonom biçimde yürütülmesinde kullanışlı makine öğrenmesi algoritmalarının belirlenmek istendiği bu çalışmada, akademik veri tabanlarıyla eğitilen bir makine öğrenmesi modelinin, herhangi bir konudaki bilgi kaynağı gereksinimini betimleyen doğal dil sorularına verdiği yanıtların başarım düzeyleri çeşitli makine öğrenmesi algoritmaları çerçevesinde incelenmektedir. Bunun için öncelikle T.C. Millet Kütüphanesi’nde listelenen akademik veri tabanları referans alınmış, öznitelikleri tanımlanarak bir eğitim veri seti oluşturulmuş ve çeşitli veri madenciliği teknikleri kullanılarak model eğitilmiştir. Ardından modeli sınamak amacıyla gereksinim duyulan test veri setinin ortaya çıkarılması amacıyla 7300 soruluk bir liste oluşturulmuştur. Bir konu hakkındaki bilgi kaynağı gereksinimini betimleyen ve kütüphane danışma birimlerine sorulma potansiyeli bulunan bu yapay sorular, doğal dil işleme ve metin madenciliği teknikleri kullanılarak işlenmiştir. Çalışmadaki veri matrislerine uygun olduğu tespit edilen yedi farklı makine öğrenmesi algoritmasının başarım düzeyleri hem varsayılan hem de optimize edilmiş hiper parametre ayarlarıyla test edilmiş ve en uygun algoritmanın %92,7 oranında doğru tahminde bulunan Destek Vektör Makinesi olduğu tespit edilmiştir. Buna alternatif algoritmalar ise Derin Öğrenme ve Olasılıksal Sinir Ağı olarak belirlenmiştir. Bu algoritmalar sırasıyla %72,3 ve %70,5 oranında doğru tahminde bulunmuştur.
Keywords : Makine Öğrenmesi, Kütüphane Danışma Hizmetleri, Yapay Zekâ