20. Yüzyılda Yazılmış Bir Sâkînâme Örneği: Mehmed Bahâeddîn ve Sâkînâme’si

Authors : Büşra Kaplan

Pages : 17-30

Doi:10.30767/diledeara.1592849

View : 80 | Download : 40

Publication Date : 2025-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :İşret meclislerinin âdâbını ya da bu meclislerdeki yiyecekleri, içecekleri, müzik aletlerini ve sofra malzemelerini anlatan eserler sâkînâme olarak adlandırılmaktadır. Arap, Fars ve Türk edebiyatlarında çeşitli biçimlerde örnekleri bulunmaktadır. Türk edebiyatında sâkînâmelere en fazla 17. yüzyılda teveccüh gösterilmiş daha sonraki yüzyıllarda ise örnekler giderek azalmıştır. Konu ile ilgili yapılan çalışmalarda yüzyıllara göre verilen örnekler sıralanırken 20. yüzyıla ait sadece bir sâkînâmeden bahsedilmektedir. Ancak, 1927 yılında Kırklareli Vilayet Matbaası’nda basılmış olan Hurde-i Eş’âr adlı eser içerisinde bir sâkînâme daha tespit edilmiştir. Dolayısıyla aslında 20. yüzyılda iki adet sâkînâmenin varlığından bahsedilmelidir. Söz konusu ikinci eser, Mehmed Bahâeddîn (1869/70-1941) tarafından kaleme alınmıştır. Mefûlü/Mefâilün/Feûlün vezninde yazılmış olan bir müseddes-i mütekerrirdir. Sâkîye seslenişlerin hâkim olduğu şiirde onun sunduğu içkinin şiir öznesine hissettirdikleri ele alınmaktadır. Şairin kullandığı terminoloji ve bağlam dolayısıyla tasavvufi açıdan da okumaya müsait bir şiirdir. Biçimsel açıdan bakıldığında şair kafiye ve redifi kusura düşmeden kullanmıştır. Ancak aruz hususunda aynı oranda başarılı değildir. Bu çalışmada, söz konusu bu eserin ait olduğu tür hakkında genel bir giriş yapıldıktan sonra şairin hayatı hakkında kısa bir bilgi verilmiştir. Daha sonra sâkînâme biçim ve içerik açısından incelenmiştir. Çalışmaya ek olarak eserin transkribe edilmiş metni ile dil içi çevirisine yer verilmiştir.
Keywords : Sâkînâme, Mehmed Bahâeddîn, 20. yüzyıl, Kırklareli, Kırkkilise, Hurde-i Eş’âr