Kuzey Makedonya Türk Ağızlarında Saklantı Bir Kelime: ügürtle-

Authors : Sinan Kazancı

Pages : 325-336

Doi:10.30767/diledeara.1597978

View : 25 | Download : 23

Publication Date : 2025-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :14. yüzyılın sonlarından itibaren Osmanlının Balkanlar\\\'a yerleşmeye başlamasıyla birlikte, Türk-İslam kültürü, bütün unsurlarıyla bölgede kendini belirgin bir şekilde hissettirmeye başlar. Bu unsurların en başında gelenlerden biri de dil olur. Türkçe, bu dönemde lingua franca olarak kabul görür ve böylece Balkan dillerine binlerce kelime verir. 19. yüzyıl sonlarından itibaren bölgede meydana gelen değişimler, savaşlar ve göçler Türk nüfusunun büyük oranda azalmasına neden olur. Kuzey Makedonya Türklüğü de yaşanan bu olumsuzluklardan fazlaca etkilenir. Günümüzde Kuzey Makedonya’da Türklerin yaşadığı ve Türkçenin konuşulduğu yerler oldukça azalmış durumdadır. Kuzey Makedonya Türk ağızları üzerine bugüne kadar pek çok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalarda dil malzemesi genellikle fonetik, morfolojik, sentaktik ve leksik bakımlardan ele alınmıştır. Bu çalışmada, Kuzey Makedonya Türk ağızlarında saklantı bir kelime olarak kullanılan ügürtle- fiili ve onun varyantları üzerinde durulmuştur. Nitel bir araştırma olan çalışmada doküman inceleme ve görüşme teknikleri kullanılmıştır. Çalışma ile Türkçenin tarihî metinlerinde sıklıkla kullanılan ügürtle- fiilinin kökeni, türevleri, varyantları, Kuzey Makedonya Türk ağızlarında hangi şekillerde ve anlamlarda kullanıldığını tespit etmek, ortak bir tarih birliği bulunan Anadolu ağızları ile karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Keywords : Balkanlar, Kuzey Makedonya, Anadolu, ağız, saklantı, ügürtle-