BiRiNCi DÜNYA SAVAŞI SONUNDA OSMANLI ERMENİLERİNİN BÜYÜK BATI DEVLETLERİYLE KARMAŞ İLİŞKİLERİ

Authors : Seçil KARAL AKGÜN

Pages : 61-124

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2009-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Birinci Dünya Savaşı Avrupa’nın iki emperyalist bloğunu karşı karşıyagetirdiğinde, Osmanlı İmparatorluğu’nun paylaşılması her ikisinin de çakışançıkarları arasında yer almaktaydı. İmparatorluk Almanya ile anlaşıp İttifakDevletleri’nin yanında savaşa girerken Osmanlı Ermenilerinin radikalleri İtilafbloğunu desteklemeye hazır bir silahlı güç haline gelmişlerdi. Bu kesim, DoğuAnadolu’daki Türk vilayetlerini de içeren bağımsız bir Ermenistan kurulmasıumuduyla, savaşta özellikle Rus cephesinde İtilaf Devletlerine büyük birheyecanla destek vermişlerdi. Savaşın sonunu getirmek üzere duyurulan WilsonPrensipleri ve Osmanlı’nın yenilgisini izleyen Mondros Silah Bırakışması’nınyoruma açık yedinci maddesi, bu umutlarını arttırmıştı. Ancak, Rus Devrimiylekurulan Bolşevik yönetiminin tutumu ve Türk milliyetçilerin Mondros’u izleyenişgallere karşı direnişleri, İtilaf Devletleri’nin Paris Barış Konferansı sırasındaErmeni isteklerini daha dikkatle ele almalarına yol açtı. Ne var ki Türkdirenişinin Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde düzenli bir bağımsızlıksavaşına dönüşmesi ve Ermenilerin Doğu’da ulusal Türk güçlerine yenilmesikarşısında İtilaf temsilcileri Ermeni isteklerinin gerçekleştirilemeyeceğindeuzlaştılar. Müttefikler Ermeni heyetine karşı bu uzlaşmanın gerektirdiğitutumlarını Paris Konferansı boyunca sürdürdülerse de Ermenilerin DoğuAnadolu’yu da içeren bağımsız bir devlet kurma umutları 23 Temmuz 1923tarihinde Lozan Antlaşması’nın imzalanışına kadar sürdü
Keywords : Ermeniler, İtilaf, Paris Barış Konferansı, Türk milliyetçileri