İlk Türk Popüler Edebiyat Eserlerinde Çeviri Yoluyla Milli Kimlik İnşası

Authors : Özge ALTINTAŞ

Pages : 839-855

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2021-08-06

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı Türk edebiyat dizgesindeki ilk yerli popüler edebiyat ürünlerinin çeviri yoluyla nasıl yazıldığını ve basıldığı dönemdeki işlevlerinin ne olduğunu incelemektir. Edebiyat dizgemizdeki polisiye, korku ve çizgi roman türlerinin ilk örnekleri olarak kabul edilen Türklerin Sherlock Holmes’ü Amanvermez Avni insert ignore into journalissuearticles values(1913- 1914);, Kazıklı Voyvoda insert ignore into journalissuearticles values(1928); ve Baytekin insert ignore into journalissuearticles values(1935-1936); bu çalışmanın araştırma nesnelerini oluşturmuştur. Seçilen bu eserler, Batılı popüler edebiyat eserleriyle olan benzerlikleri nedeniyle uyarlama ya da taklit kavramlarıyla anılmaya başlamıştır. Çağdaş çeviri kuramlarına yön veren, her çevirinin bir yeniden yazım olduğu ve belirli bir ideolojiyi yansıttığı düşüncesinden hareketle, bu çalışmada bahsi geçen eserleri “çeviri” kavramı bağlamında yayımlandıkları dönem koşulları çerçevesinde inceledim. Yaptığım araştırmada popüler edebiyatın milli bir kimlik inşa etme ve dönem ideolojisinin öğretilerini halkın her kesimine yayma konusunda işlevsel bir tür olduğunu saptadım. İlk yerli örnekler olarak incelenen popüler edebiyat eserlerinin ise bu amaca hizmet etmek adına çeviri yoluyla yazılan eserler olduğunu tespit ettim. Bu çalışmada telif kavramını özgün kavramının eş anlamlısı olarak kullanmak yerine edebiyat geleneğimizde var olan bir çeviri yollu yazma yöntemi olarak ele aldım. Araştırma bulgularını Osmanlı dönemi ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında çeviri yoluyla yazma anlamına gelen “telif” kavramı çerçevesinde tartıştım ve çalışma kapsamında Türk popüler edebiyat türünün ilk örneklerinden olan bahsi geçen eserlerin telif edilerek üretildiğini, bir diğer değişiyle, çeviri yoluyla yazıldığını saptadım.
Keywords : popüler edebiyat, milli kimlik, telif, çeviri, ideoloji