Machiavelli’den Grotius’e Egemenlik Kuramının ve Modern Devletler Hukukunun Gelişimi

Authors : Mehmet Emin BÜYÜK

Pages : 299-356

View : 11 | Download : 22

Publication Date : 2022-04-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Orta Çağ’a kadar gelen siyaset düşüncesi, moderniteyle birlikte hem sosyoloji ve siyaset alanında hem de teorik alanda dönüşüme uğramıştır. Bu dönüşümün anahtarı olan kelime egemenliktir. Egemenlik, daha önce dışsal bir kaynakta aranan yasa ile uygulama arasındaki ilişkiyi dünyevi bir düzleme indirecektir. Machiavelli bu değişimi en önce görenlerdendir ve Orta Çağ siyaset düşüncesinin getirdiği a priori yargıların dışına çıkar. Onun yıktığı meşruiyet ilişkisi yerine yenisini koymak ise Bodin’e düşecektir. Egemenlik, devletin özünde var olan bir unsurdur. Mutlaktır, süreklidir, bir ve bölünmezdir. Gerçek bir egemen bu unsurların tümüne sahip olandır. Bodin’in düşüncesindeki laik devletin tanımlanmasında eksik nokta olan, nihai olarak meşruiyetin Tanrısal bir kaynağa dayandırılması ise, Suárez’in sosyal sözleşme kuramı temelli çizdiği çerçeve ile yetkinleştirilecektir. Böylece ortaya çıkan modern devletler içeriye ve dışarıya karşı egemenliklerini çeşitli biçimlerde ortaya koyar. Bu türden egemen yapıların birbiriyle ilişkisi ise devletler hukuku sistemi içerisinde bir düzene kavuşur. Bu türden bir eşitler arasındaki ilişkiyi düzenleyen modern uluslararası hukuku ise Vitoria önceden görmüş; Suárez selefinin gördüğü olguları pozitivist bir yorumla yeniden düşünmüş; Grotius da kendisinden önceki yorumları sistematikleştirerek modern devletler hukukunun kurucusu olarak yerini almıştır. Uluslararası hukukun bugün halen geçerli olan yapısı bu arkaplana dayanmaktadır.
Keywords : Egemenlik, Modern Devlet, Modernite, Devletler Hukuku, Uluslararası Hukuk, Machiavelli, Vitoria, Bodin, Suárez, Grotius