İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Araştırmalarında Psikolojinin Yeri: Türkçe ve İngilizce Alan Yazın Arasında Betimsel Bir Karşılaştırma

Authors : Seydahmet ERCAN, Samet ÇELİK

Pages : 111-141

Doi:10.26650/SP2020-0107

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2021-02-08

Article Type : Review Paper

Abstract :Uluslararası Çalışma Örgütü’nün verilerini ve şahit olduğumuz Soma maden kazası gibi birçok trajik iş kazasını dikkate aldığımızda, Türkiye’de işçi sağlığı ve güvenliği insert ignore into journalissuearticles values(İSG); alanında hızlı bir iyileşme gerçekleştirmemiz gerektiği açıkça görülmektedir. Bu iyileştirmeyi gerçekleştirmek ilgili bütün tarafların insert ignore into journalissuearticles values(örn., Sosyal Güvenlik Kurumu, işveren örgütleri ve sendikalar); sorumluluğundadır ve ilgili taraflar öz eleştiride bulunarak neler yapmaları gerektiği konusunda öneriler geliştirmelidir. Bu noktada akademik camianın güncel, teorik ve uygulanabilir bilgi üreterek İSG’ye ilişkin arzulanan iyileşmelere katkı sunması gerekmektedir. Akademik camianın katkısını değerlendirmek amacıyla ilk olarak Türkçe İSG alan yazını nicel ve nitel olarak incelenmiştir. İkinci olarak, en çok atıf alan Türkçe ve İngilizce makaleler arasında karşılaştırma yapılarak Türkçe ve İngilizce alan yazındaki temel farkları ortaya koymak amaçlanmıştır. Türkçe alan yazına ilişkin yapılan analiz sonucunda İSG alanında Türkçe yazılan makalelerin yetersiz sayıda olduğu, sosyal ve davranış bilimi alanlarında çalışan araştırmacıların bu alana katkısının sınırlı düzeyde kaldığı, güvenlik iklimi ve güvenlik kültürü gibi önemli değişkenlerin yeterince incelenmediği, daha çok betimleyici araştırma yönteminin kullanıldığı ve hipotez testi sayısının düşük olduğu gözlemlenmiştir. En çok atıf alan Türkçe ve İngilizce makaleler arasında yapılan karşılaştırma sonucunda birinci yazar olarak Türkçe makalelerde en fazla mühendislik, İngilizce makalelerde ise en fazla psikoloji alanında çalışan araştırmacı sayısının olduğu; İngilizce makalelerin daha yüksek oranda hipotez testi içerdiği; Türkçe makalelerde en çok betimleyici, İngilizce makalelerde en çok tahminsel analiz yapıldığı ve son olarak İngilizce makalelerde yordayıcı değişken olarak en çok güvenlik iklimi, sonuç değişken olarak ise sağlık/iyi oluş ve kaza/yaralanma değişkenleri üzerinde durulduğu bulunmuştur. Bu bulgular ışığında Türkçe İSG alan yazınına katkı sunmak isteyen araştırmacıların İSG ile doğrudan ilişkili değişkenlerin üzerinde daha fazla durması, tahminsel analizlere yönelerek uygulanabilir bilgi üretmesi ve İSG konusuna farklı bilimsel alanların bakış açısı ışığında bütüncül bir şekilde yaklaşması gerekmektedir. Bu noktalarda psikoloji biliminin katkısının vazgeçilmez olacağı düşünülmektedir.
Keywords : İş sağlığı ve güvenliği, psikoloji, Türkçe alan yazın, iş güvenliği, işçi sağlığı, işçi sağlığı ve güvenliği