DİVRİĞİ ULU CAMİ VE DARÜŞŞİFASI BEZEME ÖRNEKLERİNİN “DİVANU LÜGAT-İT-TÜRK”TE GEÇEN TERİMLERLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ

Authors : Kifayet Özkul, Mehmet Reşat Başar

Pages : 1-23

View : 56 | Download : 65

Publication Date : 2025-06-10

Article Type : Research Paper

Abstract :İlk Türkolog Kâşgarlı Mahmud, Türk medeniyetlerini anlatan ve dil biliminin ilk kaynağı olan büyük bir ansiklopedik sözlük yazmıştır. Türk boylarının lehçelerini, kökenlerini, kültürel değerlerini, dilini, geleneklerini, örf ve adetlerini, inançlarını, yaşayış tarzlarını ve sembolik değerlerini \\\"Divanu Lügat-it-Türk\\\" adı altında derleyerek Türk halkının yazılı hafızasını oluşturmuştur. Kâşgarlı Mahmûd, yaşadıkları coğrafyayı ve yerleşim yerlerini gösteren ilk dünya haritasını çizip anlatarak önemli bir arşiv oluşturmuştur. Oğuz boylarıyla özel bir bağı olan, her yerde Türk olmaktan övünen Kâşgarlı Mahmûd, Anadolu\\\'nun fethi sırasında Alparslan\\\'a dua etmiş ve Türk milletini gururla yüceltmiştir. Anadolu’nun fethi sonrasında yerleşim sürecine geçilmiş ve mimariye önem verilmiştir. Mimari yapıda sembolik süslemelerin ve sembolik dilin şekillendiği zengin bir görsel repertuar ortaya çıkmıştır. “Divan-u Lügat-it-Türk”te bahsi geçen zengin Türk dil bilgisi ile Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası\\\'na özgü motif karakterleri incelenerek karşılaştırılacak ve mitolojik analiz yapılacaktır.
Keywords : Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, “DİVAN-I LÜGAT-İT-TÜRK”, Kaşgarlı Mahmud, Sembol, Türkolog