HUMÂM-İ TEBRÎZÎ’NİN GÂZÂN HÂN’A METHİYELERİ

Authors : Esengül UZUNOĞLU SAYIN

Pages : 1-16

Doi:10.32330/nusha.566492

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Moğol İmparatorluğunun İran’daki İlhânlı kolunun yedinci hükümdarı olan Gâzân Hân insert ignore into journalissuearticles values(ö. 704/1304);, iyi bir kumandan ve âdil bir devlet adamıdır. Gâzân Hân tahta çıktıktan sonra yirmi üç yaşında yüz bin Moğol askeriyle birlikte Müslüman olmuş, devletin resmi dini İslam olarak kabul edilmiş, idareciler ve halk arasındaki din ayrımı ortadan kalkarak Müslüman halka yapılan baskı ve zulümler sona ermiştir. Gâzân Hân, Argun Hân’ın insert ignore into journalissuearticles values(ö. 691/1291); ölümünden sonra ülkede çıkan kargaşayı sona erdirmiş, ülkede huzur ve güven ortamını sağlamak için sert tedbirler almış, herkesi birbiriyle eşit tutmuş, kimsenin bir başkasına zulüm etmesine izin vermemiştir. Humâm-ı Tebrîzî insert ignore into journalissuearticles values(öl. 713/714-1313/1314);, Moğol İlhânlılar’ı döneminde yaşamış, İran’ın tanınmış şair ve şeyhlerindendir. Humâm-ı Tebrîzî, kıta, gazel, kaside, mesnevi ve rubai nazım şekilleriyle yazdığı Dîvân ’ında Farşça ve Arapça şiirler kaleme almıştır. Şiirlerinin bir kısmında Şemsuddîn-i Sahîbdîvân, Gâzân Hân, Argun Hân, Olcayto gibi zamanın alim ve büyüklerini övmüştür. Humâm-ı Tebrîzî, Gâzân Hân’a methiye Farsça bir gazel, iki kaside ve bir kıta olmak üzere dört adet şiir kaleme almıştır. Humâm-ı Tebrîzî şiirlerinde Gâzân Hân’ın adaletinden, ülkeyi refah ve huzur içinde yönetmesinden, ülkede var olan kargaşayı ortadan kaldırmasından, onun ve ordusunun Müslüman olmasından bahsetmiştir. Çalışmada Humâm-ı Tebrîzî ve Gâzân Hân’ın hayatına kısaca değindikten sonra, Humâm-ı Tebrîzî’nin Gâzân Hân’a yazdığı Farsça methiyeleri Türkçeye çevrilmiş ve konuları kısaca anlatılmıştır.
Keywords : Gâzân Hân, Humâm i Tebrîzî, methiye, İlhanlılar