Dictionary in Verse: A Poetic and Lexicographic Work

Authors : Kerima FİLAN

Pages : 185-207

Doi:10.18589/oa.570008

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2015-03-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı döneminden önce Anadolu’da başlayan manzum sözlük yazma geleneği Osmanlı kültüründe de devam ettirilmiştir. Manzum sözlük tarzı eserler, öncelikle Arapça ve Farsçanın öğretiminde okutulmuş ve ezberletilmiştir. Bu eserlerde; Arapça ya da Farsça kelimelerin insert ignore into journalissuearticles values(veya her iki dilin kelimelerinin); Türkçe karşılıklarıyla birlikte nazmedildiği görülmektedir. 17. Yüzyılın ilk yarısında Muhammed Hevâî Uskufî Bosnevî tarafından Makbûl-i Ârif adlı Türkçe-Boşnakça bir manzum sözlük kaleme alınmıştır. Osmanlı dönemi yazma eserlerinin korunduğu Bosna-Hersek’teki kütüphanelerde bu sözlüğün birçok nüshası mevcuttur. Bu durum, Makbûl-i Ârif adlı manzum sözlüğün, Boşnaklar arasında Türkçe öğretiminde yüzyıllar boyunca kullanılageldiğinin bir göstergesidir. Bu çalışmada; Makbûl-i Ârif adlı sözlükte yer alan beyitler incelenmiş, eserin bazı leksikografik ve edebî özelliklerine işaret edilmiştir. Bir yandan yazarın, dil ve iki dilli sözlüklerle ilgili tasavvuru değerlendirilirken öte yandan da edebî şahsiyeti ele alınmış, sözlüğün ezberlenip hafızada tutulmasını kolaylaştıran unsurları üzerinde durulmuştur
Keywords : Osmanlı kültürü, dil ve sözlük tasavvuru, Türkçe Boşnakça, manzum sözlük, ezber teknikleri