تعبیرات روزمره در اشعار فارسی و ترکی شهریار وخلاقیت ادبی منظومه حیدربابایه سلام

Authors : Roghaiyeh رقیه AZİZPOUR عزیزپور, Nabi KOBOTARIAN AZEROĞLU

Pages : 587-603

Doi:10.26791/sarkiat.803626

View : 20 | Download : 14

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Farsça ve Türkçe divanlara sahip olan Şehriyar, Azerbaycan ve İran\`ın en büyük çağdaş ‎şairidir. Onun “Haydar Babaye Selam” manzumesi farklı ülkelerde araştırmacıların dikkatini ‎çekmiştir. Şehriyar\`ın Farsça ve Türkçe şiirleri okuyucusu için çok samimi ve tanıdıktır. ‎Okuyucusunu basit ve günlük sözcüklerle şiirinin derin dünyasına daldıran Şehriyar, yüce ‎insani düşüncelerini şiirsel yeteneği sayesinde sade bir dile dökmüştür. Bu yüzden onun şiirleri ‎herkese âşinadır. Şehriyar’ın kalbinden kaynayan sözler okuyucunun kalbine işler. ‎ Şehriyar’ın bir diğer özelliği şiirlerini yaşamış olmasıdır. Şiirlerinin çoğu hayatında ‎yaşadığı bir kesitin yansımasıdır. Hem Farsça hem Türkçe şiirlerinde günlük ifadeler ve ‎amiyâne tabirleri kullanmaktan kaçınmaz. Bu amiyane tarzı onu bir halk şairi olarak ‎göstermektedir.‎ Şehriyar, Farsça ve Türkçe eserlerinde halk ağzında kullanılan sade günlük sözcükleri ‎başarıyla şiirlerine yerleştirmiştir. Bu özelliği \`Haydar Babaye Selam\` manzumesinde daha ‎belirgin olarak görmemiz mümkündür. Bu eserinde Türkçenin köylerde konuşulan arı ve duru ‎şekliyle karşılaşmaktayız. Bu manzume diğer eserlerinden daha fazla ilgi görmüş dünyanın ‎canlı dillerine çevrilerek bilim adamları tarafından araştırılmıştır. Ünlü şair, \`Haydar Babaye ‎Selam\` manzumesinde çocukluk anılarını etkili ve akıcı bir kalemle adeta resmetmiştir. Bu ‎manzumede şairin hayalindeki çocukluk hatıraları ve tabiat betimlemeler bir resim şeklini ‎almıştır. Okuyucusunu bu sahnelerle büyülemektedir. Şehriyar, bu manzumede Azerbaycan’ın ‎gelenek ve göreneklerini, genel şekliyle yansıtarak Azerbaycan kültürünün varlığını ortaya ‎koymuştur. Şair Azerbaycan Türkçesinin tüm olanaklarını kullanarak bir şaheser yaratmıştır. ‎Hiçbir şair çocukluk anılarını bu kadar aydın ve etkili bir şekilde ortaya koymamıştır. ‎ Öte yandan, büyük ustanın Farsça şiirleri dil ve üslup bakımından şayanı-ı teveccühtür. ‎Şehriyar\`ın anadili Türkçe olmasına rağmen yazdığı Farsça eserleri anadili Farsça olan yazarları ‎hayret içinde bırakmış, onlara örnek oluşturmuştur.‎ Bu yazıda Şehriyar\`ın Türkçe ve Farsça şiirlerindeki konuşma diline değinilerek, “Haydar ‎Baba’ye Selam” manzumesinde görsel fiillerle yapılan betimlemeler ve şairin yaratıcılığı ‎incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı Şehriyar’ın Farsça ve Türkçe şiirlerinin sade dilini ortaya ‎koymaktır.‎
Keywords : Şehriyar\`ın Farsça ve Türkçe Şiirleri, Şehriyar, Konuşma Dili, Heyder Babaya Selam Manzumesi,