Diliçi Çeviri ve Mehmed Rauf’un Eylül Romanında Yaptığı Diliçi Çevirisi Üzerine

Authors : Enfel DOĞAN

Pages : 1-21

View : 10 | Download : 11

Publication Date : 2011-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Çeviri genellikle “bir metni bir dilden başka bir dile aktarma, çevirme, tercüme” şeklinde tarif edilmektedir. Buna göre çeviri diller arasında yapılan bir eylemdir. Ancak edebiyat ve kültür hayatımızda ‘dili eskimiş’ eserlerin sadeleştirilerek yayımlanmaları da bir nevi çeviridir ve çevri biliminde diliçi çeviri terimiyle adlandırılır. Bilinmeyen, anlaşılmayan kelimelerin gözden geçirilerek yenileriyle değiştirilmelerinin yanı sıra, eserin üslubunda birtakım değişiklikler yapılması da diliçi çeviri kapsamındadır. Bir yazarın kendi yazdığı eseri diliçi çeviriye tâbi tutması çok sık karşılaşılan bir durum değilse de edebiyat tarihimizde örneklerine rastlanmaktadır. Özellikle Halid Ziya Uşaklıgil Cumhuriyetten sonra, geçmiş yıllarda yazdığı eserlerinden bazılarında önemli oranda sadeleştirmeler yapmıştır. Uşaklıgil ile aynı edebî akıma mensup olan Mehmed Rauf da -Halid Ziya’dan daha önce- ünlü eseri Eylül’ün eski harfli üçüncü baskısında bazı değişiklikler yapmıştır. Bu makalede, Eylül’ün 1901 tarihli birinci baskısıyla 1925 tarihli üçüncü baskısı karşılaştırılarak Mehmed Rauf’un yaptığı ve yeni Türk edebiyatındaki bilinen bu ilk sadeleştirme örnekleri ve ölçütleri tespit edilmeye çalışılacaktır
Keywords : Diliçi çeviri, Sadeleştirme, Üslup, Mehmed Rauf, Eylül