DERLEME SÖZLÜĞÜ’NDE TANIMLAMA VE TANIKLAMA YANLIŞLARI

Authors : Ferdi GÜZEL

Pages : 55-70

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2019-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Derleme Sözlüğü, Türkiye Türkçesi ağızları söz varlığı alanındaki en kapsamlı ve en önemli çalışmadır. Fakat sözlükçülük ilkeleri açısından ele alındığında bu önemli çalışmada çok büyük yanlışlar göze çarpmaktadır. Çalışmadaki en önemli sorun madde başlarının düzenlenmesidir. Aynı kelimenin çeşitli ses olayları ile ortaya çıkmış değişik biçimlerini farklı maddede ele almak veya farklı kaynaklardan gelen kelimeleri ses aynılığı sebebi ile aynı maddede ele almak göze çarpan en önemli yanlışlardır. Tanımlama ve tanıklama açısından bakıldığında da Derleme Sözlüğü’nde birçok yanlış dikkat çekmektedir. Bazı maddelerdeki tanımların yetersiz olduğu, birçok madde başının çok genel bir ifade ile açıklandığı, bazı maddelerde de anlam belirsizliğinin söz konusu olduğu görülmektedir. Bazı örneklerde madde başındaki kelimenin tanıklamada aynen yer almaması da önemli bir sorundur. Bu tür örneklerde madde başındaki kelimenin gramer kategorisi tanıklamada değişmekte dolayısıyla tanımlama ile tanıklama uyuşmamaktadır. Ayrıca tanıklamaların önemli bir kısmının madde başının daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak nitelikte olmadığı da göze çarpmaktadır. Ağız araştırmaları sahasındaki en önemli çalışma olan Derleme Sözlüğü’nün yeniden düzenlenmesi bir zorunluluktur. Yeniden düzenlenmiş, derlenen yeni malzemeler ile zenginleştirilmiş Derleme Sözlüğü, hem güvenirlik hem de kullanılabilirlik açısından daha iyi bir sözlük olacaktır. 0000-0002-5601-5661
Keywords : sözlük bilimi, Derleme Sözlüğü, tanımlama