Sehî Bey Divanı’nda Gönül

Authors : Metin Aydın, Selahattin Aydın

Pages : 188-205

Doi:10.48174/buaad.1583941

View : 802 | Download : 190

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Gönül kavramı Türk edebiyatının tüm safhalarında olduğu gibi Klasik Türk edebiyatında da önemli bir yere sahiptir. Farsça “dil”, Arapça “kalb” sözcüklerine karşılık gelen gönül kavramı sözlükte; “iman, sevgi ve nefretin, iyi ve kötü bütün duyguların kaynağı olduğu kabul edilen kalbin manevi yönü” olarak tanımlanmaktadır. Klasik Türk şiirinde gönül sözcüğü; saray, harabe, ev, köle, müşteri, padişah, ayna, pervane, kuş, deli, ârif, ölü, av, avcı, çocuk, pehlivan, gül bahçesi gibi birçok kavram ile benzerlik ilişkisi içinde kullanılmıştır. Ayrıca divan şairleri gönlü akıldan üstün tutmuş ve onu aşk hazinesinin bulunduğu yer olarak yüceltmişlerdir. Gönül, kimi zaman da aşığın dert ortağı veya onu sıkıntılara düşüren bir konumda karşımıza çıkmaktadır. Klasik Türk şiirinde gönül kavramının tasavvufî çerçevede de sıklıkla işlendiğini görmekteyiz. Bu tür şiirlerde gönül, ilahî aşkın merkezi konumundadır. Bu yüce konumundan dolayı saf olarak kalmasına, kibir ve nefret gibi günahlarla kirlenmemesine özen gösterilmelidir. Bu makalede Sehî Bey Divanı’nda gönül kavramının hangi bağlamlarda kullanıldığı saptanmaya çalışılmıştır.
Keywords : Sehî Bey, gönül, divan, klasik Türk şiiri, âşık