Kod Atama Sistemi (KASİS) ile Otomatik Kod Atama

Authors : Levent AHİ, Ebru KILIÇ ÇAKMAK

Pages : 73-87

View : 21 | Download : 15

Publication Date : 2020-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, kodlaması yapılmamış kayıtlara daha tutarlı, güvenilir ve sistematik bir kodlama yapabilmek veya anketör tarafından kodlaması yapılan kayıtların doğruluğunu analiz etmek için geliştirilen Kod Atama Sistemi’nde (KASİS) kullanılan iki farklı kod atama yöntemi tanıtılmıştır. Kod atama süreci, elimizdeki metinsel tanımı standart olarak oluşturulmuş sınıflama sözlüğünde yer alan en uygun koda dönüştürme işleminden oluşmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Hanehalkı Bütçe Araştırması’nı (HBA) yıllık olarak uygulamaktadır. Öncelikle, manuel yöntemlerle anketör tarafından atanan kodların doğruluğu 2016-2018 yıllarında yapılmış HBA tüketim harcaması veri seti kullanılarak sistem tarafından kontrol edilmiştir. Daha sonra, kod ataması, yetersiz ve şüpheli olarak sınıflanan kayıtlara sistem aracılığıyla iki farklı yöntemle tekrar kod ataması gerçekleştirilmiştir. Bu yöntemlerden birincisi; kodlaması yetersiz ve şüpheli olan kayıtlar için sınıflama sözlüğündeki daraltılmış liste kullanılarak kod ataması gerçekleştirmektir. İkincisi; direkt olarak sınıflama sözlüğündeki geniş liste kullanılarak kod ataması gerçekleştirmektir. Her iki yöntemde de bulanık eşleştirme teknikleri kullanılmıştır. Bulanık eşleştirme teknikleri, iki metnin benzerliğini ölçebilmek amacıyla geliştirilen algoritmaları kullanmaktadır. Çalışmada, anketör kodlamasının doğruluğu ile birlikte iki yöntemin etkinliği de değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, daraltılmış listeye uygulanan ilk yöntemin diğerine kıyasla daha iyi sonuç verdiği ve kodlamanın otomatik yöntemler ile yapılmasının etkili sonuçlar vereceği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : İstatistiksel sınıflama, COICOP, HBA, Otomatik kodlama, Bulanık eşleştirme