Zuhruf Sûresi 88. Âyet Bağlamında Dilbilimsel Tefsirin İmkânı

Authors : Süleyman Pak

Pages : 73-102

Doi:10.51553/bozifder.1457726

View : 121 | Download : 75

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’an âyetlerinin dil kuralları çerçevesinde yorumlanmasına genel olarak dilbilimsel tefsir denmektedir. Bu manada âyetler lügat, sarf ve nahiv, kıraat, belagat vb. yönüyle incelenmektedir. Âyetlerdeki ilâhî muradı dilsel yönden anlama faaliyeti Kur’an’ın nüzulü ile başlamış, bu yöntem daha sonra sahabe ve tabiin dönemlerinde şartlara göre genişleyerek varlığını sürdürmüştür. Tedvin devrine gelindiğinde dilbilimsel çalışmalar daha sistemli bir yapıya kavuşmuş Garîbü’l-Kur’ân, Meâni’l-Kur’ân ve İ‘râbü’l-Kur’ân adı altında eserler yazılmaya başlanmıştır. Günümüze kadar bütün tefsirlerde âyetlerin dilbilimsel yönden izahına önem verilmiştir. Nitekim Kur’an, nazil olduğu Arapçanın bütün yapısal ve üslup özelliklerini taşımakta, muhatabıyla canlı bir iletişim kurmaktadır. Ancak bazı âyetler lafız ve mana yönüyle içerisinde kapalı ifadeler barındırmaktadır. Gramer yönünden birden çok seçeneği içinde barındıran âyetlerden biri de Zuhruf sûresi 88. âyettir. Âyetin kıraat bakımından farklı vecihleri bulunmakta ve bu yüzden cümlenin ögeleri üzerinden farklı yorumlar yapılmaktadır. Âyette geçen vâv harfinin işlevi ve kendinden sonra gelen cümlenin konumu üzerine birçok takdir bulunmaktadır. “Kîl” kelimesinin mensub okunuşunu esas alanlar vâvı atfiyye, kasem harfi olarak kabul edenler ise âyeti yemin cümlesi olarak açıklamaktadır. Kelimenin mecrur, mensub ve merfu olmak üzere her üç okunuşunda ortak nokta, cümlenin bir şekilde kasemle ilişkilendirilmiş olmasıdır. Bu durum farklı kıraatler arasındaki anlam uyumunun ortaya çıkarılması yönüyle son derece önemlidir. Nitekim mecrur ve mensub okuyuş mütevatir kıraattir, ancak merfu okunuş kıraat-ı seb’anın dışında olsa da yine caiz sayılmıştır. Kıraatlerin aralarında mana bütünlüğü kurulacak şekilde tevil edilmesi Kur’an’ın iç bütünlüğü açısından fevkalade mühimdir. Bu bağlamda çalışma örnek âyet üzerinden dilbilimsel tefsirin imkânını incelemeyi amaçlamaktadır.
Keywords : Tefsir, Dilbilimsel Tefsir, Zuhruf Sûresi, Vâv Edatı, Kasem