Yeniden Çeviri Bağlamında Karşılaştırmalı Bir Çeviri İncelemesi: Edgar Allan Poe’nun “The Cask of Amontillado” Öyküsü Örneği.

Authors : İnönü KORKMAZ

Pages : 44-63

Doi:10.30804/cesmicihan.589271

View : 20 | Download : 13

Publication Date : 2019-07-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma yeniden çeviri bağlamında bir kısa öyküden oluşan kaynak metin ile farklı dönemlerde gerçekleştirilmiş çevirilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmada Amerikan edebiyatının önemli isimlerinden Edgar Allan Poe’nun ilk kez 1846 yılında yayımlanan “ The Cask of Amontillado ” başlıklı kısa öyküsünün Türkçeye gerçekleştirilen altı farklı çevirisi incelenmiştir. İncelenen çevirilerden ikisi sırasıyla 1982 ve 1985 yıllarında gerçekleştirilmiş olup diğer dört çevirinin ikisi 2016 ve diğer ikisi de 2018 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Metinlerin karşılaştırılması sürecinde ise Gideon Toury’nin erek odaklı çeviri kuramı çerçevesinde ortaya çıkardığı “ yeterlilik ” ve “ kabul edilebilirlik ” kavramları ölçüt olarak belirlenmiştir. Bu amaçla seçilen cümlelerin ise özellikle yeniden çeviri bağlamında Koskinen’in ileri sürdüğü yeniden çevirilerin “ orijinale daha yakın ”, “ daha doğru ” ve “ daha tam ” olarak nitelendirilebileceği görüşü çerçevesinde değerlendirilmesi de uygun görülmüştür. Çalışmanın bulgularının kaynak metinden seçilen cümlelerin çevirmen kararları doğrultusunda incelenmesinin çevirmenlerin ne ölçüde yeterli ya da kabul edilebilir çeviriler ürettiklerini ortaya çıkarabileceği düşünülmektedir. Böylece hangi çevirilerin kaynak dil ya da erek dil kutbuna daha yakın durdukları da anlaşılabilir. Çalışmadan çıkan bulguların çevirinin doğası gereği çeviri sürecinde karşılaşılan zorluklara karşı çevirmenlerin tepkilerini yansıtması beklenmektedir. Böylece zamanla çevirmenlerin verdikleri kararlarda bir farklılaşmanın olup olmadığı da ortaya çıkarılabilir. Bu bağlamda yeniden çeviriler üzerinde yürütülecek gelecekteki çalışmalar için verimli olabilecek bulgular elde edilebilir. Yeniden çevirilerin bazı durumlarda kaynak kutba diğerlerinde ise erek kutba yakın durdukları gözlemlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Yeniden Çeviri, Erek Odaklı Çeviri Kuram, Yeterlilik, Kabul Edilebilirlik
Keywords : Yeniden Çeviri, Erek Odaklı Çeviri Kuram, Yeterlilik, Kabul Edilebilirlik