İlk Hemşince Kitap Çevirisi: Bidzig Pirens

Authors : Füsun BİLİR ATASEVEN, Anıl YENİGÜL

Pages : 1-15

Doi:10.37599/ceviri.518990

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2019-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünyada en çok okunan eserler arasında yer alan Küçük Prens , Hemşinceye Bidzig Pirens adıyla çevrilmiştir. Bu çalışmada amaç, ilk olarak, çevirinin önemli bir rolünü ortaya çıkarmak, kaybolmakta olan dil ve kültürün sesini duyurarak hayatta kalmalarını sağlamak konusunu tartışmaya açmaktır. Sonra, çevirmenin tercihleri açısından özellikle sözcükler düzeyinde, eser üzerinde yapılan incelemelerde görülen yapısal değişiklikler üzerinde durmaktır. Bu gözlemlenen değişiklikler, Hemşincenin melez yapısını da ortaya çıkarmaktadır. Yöntem olarak Gérard Genette’in yan-metinsellik kavramları izlenecek ve betimlemeyle sınırlı kalınacaktır. Hemşincenin ve Hemşin kültürünün korunması açısından önem taşıyan söz konusu çeviri eser, yan-metinsel ögeler açısından değerlendirilecek ve bu bağlamda, eserin ön ve arka kapağı, önsözü, notlar, açıklamalar, eklemeler, resimler vb. ögeleri incelenecektir. Çevirmenin erek metindeki birtakım tercihlerinin de Hemşincenin özgün yapısını melezleştirdiği, dolayısıyla dil ve kültür ögelerinin özgün şekilleriyle gelecek nesillere aktarılmasının engellendiği söylenebilir mi? Bu arada, Türkçe’nin resmi dil oluşu nedeniyle Hemşinceyi yıllar içinde nasıl melez bir yapıya dönüştürdüğü de ortaya çıkmaktadır. Bu durum, ister istemez kültüre yansımakta ve koruma altına alınmazsa, bir dilin ve kültürün hızla asimile olarak kaybolduğuna şahitlik etmek durumunda kalınabilecektir. Diğer bir deyişle melez yapı, kaybolmakta olan bir dil için bir tehlike oluşturmakta mıdır? 
Keywords : Hemşince, kaybolan dil, kaybolan kültür, melez dil, baskın dil