‘Yabancı Dil Yaratımı’ ve ‘Kökensiz/Metinsiz Geri Çeviri’: İstanbul Kahvehane Hikâyeleri

Authors : Gamze Kaşkaş

Pages : 81-98

Doi:10.37599/ceviri.1559987

View : 103 | Download : 93

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı Told in the Coffee House: Turkish Tales adıyla yayımlanan İngilizce eseri ve bu eserin Türkçe çevirisi İstanbul Kahvehane Hikâyeleri adlı kitabı çeviribilim yaklaşımları ışığında incelemektir. İncelemeye, ‘yabancı dil yaratımı’ ve ‘kökensiz/metinsiz geri çeviri’ kavramları temel oluşturacaktır. Çalışmanın ilk araştırma nesnesi Amerikalı oryantalist ve Sami dilleri uzmanı Cyrus Adler ve İstanbul’da çalışmış ve yaşamış Allan Ramsay’in, İstanbul’daki kahvehanelerde anlatılan hikâye ve masalları bizzat dinleyerek ve daha sonra derleyip İngilizceye çevirerek yayımladıkları Told in the Coffee House: Turkish Tales adlı eserdir. Kitap, 1898 yılında Amerika’da yayımlanmıştır. İkinci araştırma nesnesi ise aynı eserin 2012 yılında Maya Kitap tarafından yayınlanan ve Sabri Kaliç çevirisiyle Türk okura sunulan İstanbul Kahvehane Hikâyeleri adlı çevirisidir. Çalışmada, yabancı bir kültürü kendi ana dilinde yazarken bir çevirmen gibi davranan yazarların kullandıkları çeviri stratejileri ‘yabancı dil yaratımı’ bağlamında incelenirken, kendi kültürü hakkında yazılmış yabancı bir metni tekrar kendi kültürüne çeviren çevirmenin çeviri kararları ‘kökensiz/metinsiz’ geri çeviri kavramıyla ele alınacaktır. Çalışmada yazar-çevirmenlerin iç içe geçmiş rolleri sorgulanacak ve bu rollerle metinlerde ne tür uygulamalara gidildiğinin nedenleri ve nasılları çeviribilim bağlamında incelenecektir.
Keywords : yabancı dil yaratımı, kökensiz/metinsiz geri çeviri, İstanbul Kahvehane Hikayeleri