İŞARET DİLİ TERCÜMANLIĞININ/ÇEVİRMENLİĞİNİN TÜRKİYE’DEKİ MESLEKİ GELİŞİM SÜRECİ

Authors : Oya Tanyeri, Okan Kubus

Pages : 22-49

Doi:10.33690/dilder.1420305

View : 151 | Download : 136

Publication Date : 2024-07-08

Article Type : Review Paper

Abstract :İşaret dili çevirmenliği mesleği, sağır/işitme kayıplı bireylerin toplumsal yaşama aktif katılımını desteklemede önemli bir rol oynamaktadır. Ülkemizde yürütülen işaret dili çevirmenliği çalışmaları, küresel kuzey ülkeleriyle kıyaslandığında oldukça yeni sayılabilecek düzeydedir. Çalışmamızda, işaret dili çevirmenliğinin meslekleşme koşulları doğrultusunda ülkemizdeki gelişim süreci; istihdam aşamaları, eğitim modüllerinin/programlarının gelişimi, sivil toplum örgütlerinin rolü ve mevcut yasal mevzuat incelenerek ele alınmıştır. Yapılan incelemelerde, 2005 yılında yayımlanan 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun’un sağır toplum için bir dönüm noktası olduğu görülmüştür. Söz konusu kanunla birlikte, Türk İşaret Diline ve Türk İşaret Dili çevirmenliğine yönelik çalışmalar başlamıştır. İlk resmi Türk İşaret Dili çevirmenleri, 2007 yılında Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na (mülga, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (bundan sonra ASHB)) bağlı muhtelif kuruluşlara atanmıştır. Günümüzde hem çevirmen bulunan il sayısının hem de illerdeki çevirmen sayısının arttığı görülmüştür. İlk resmi Türk İşaret Dili (TİD) çevirmeni istihdamını gerçekleştiren ASHB dışında artık birçok kurum tarafından da TİD çevirmenlerinin istihdam edildikleri görülmektedir. Ancak yapılan değerlendirmede, çevirmen istihdamları başlamış olmasına rağmen aktif bir dil planlamasının olmaması ve buna bağlı olarak da eğitim modüllerinin/programlarının hazırlanmaması durumunun, mesleğin bütün aşamalarını olumsuz etkilediği görülmektedir.
Keywords : İşaret Dili, Türk İşaret Dili, Türk İşaret Dili Tercümanı, Sağır, İşaret Dili Çevirmeni