Türkçe Konuşan Hızlı Bozuk Konuşması Olan Yetişkinlerin Akıcısızlık Özelliklerinin ve Yaşam Kalitelerinin İncelenmesi: Ön Çalışma

Authors : M Emrah CANGİ, Sevde Burcu ÖZEL

Pages : 121-145

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2019-09-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş: Hızlı-bozuk konuşma, hızlı ve/veya düzensiz olarak algılanan bir konuşmaya eşlik etmesi beklenen bazı belirtilerle tanımlanmaktadır. Bu ek belirtilerde hangilerinin öne çıktığı konusunda literatürde farklılaşan bulgular olduğu görülmektedir. Bunda pek çok nedenin yanı sıra yapılan çalışmaların farklı dillerde yapılmasının da etkisi olabilir. Bu yüzden dile özgü araştırmalar önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı Türkçe konuşan, hızlı-bozuk konuşması olan yetişkin bireylerin akıcısızlık özelliklerini ve yaşam kalitelerini incelemektir. Yöntem: Betimsel tarama ve ilişkisel tarama modeli kullanılan çalışmaya 23-39 yaş arası 10 yetişkin birey dahil edilmiştir. Katılımcılardan spontane konuşma ve okuma örnekleri alınmıştır. Ayrıca pragmatik, motor-konuşma, dil-biliş ve motor koordinasyon-yazma sorunları olmak üzere dört boyutu içeren bir envanter olan Hızlı-Bozuk Konuşma Yordama Envanteri kullanılmıştır. Envanteri uzmanlar ve katılımcılar puanlamışlardır. Ayrıca yaşam kalitesi ve memnuniyeti ölçmek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen bir anket kullanılmıştır. Spontane konuşma ve okuma sırasında görülen akıcısızlık sıklıkları arasında korelasyon analizi yapılmıştır. Uzman değerlendirmesi ve katılımcı öz-değerlendirmesi arasındaki ilişkileri analiz etmek için Spearman, Pearson ve Kendall’s tau-b testleri kullanılmıştır. Bulgular ve Tartışma: Spontane konuşma örneklerinde sırasıyla en sık uygun olmayan duraklama, doldurucu ifade ve tamamlanmamış sözce olduğu görülmüştür. Okumada ise sırasıyla uygun olmayan duraklama , sözcük tekrarı ve revizyon yer almaktadır. Kekemelik benzeri olmayan akıcısızlıklar kekemelik benzeri akıcısızlıklardan yaklaşık 10 kat sık gerçekleşmiştir. Öne çıkan bu akıcısızlık tipleri büyük ölçüde literatürle uyumludur. Katılımcıların çok heceli sözcüklerde ses ya da hece düşmesi ve binişmesi işlemini literatürde bildirilenden daha sık sergiledikleri görülmüştür. Bu durum Türkçenin sondan eklemeli morfolojik yapısıyla açıklanabilir. Hızlı-Bozuk Konuşma Yordama Envanteri puanları bakımından uzman ve katılımcı değerlendirmeleri arasında anlamlı ilişki bulunmasa da katılımcılar kendilerini uzmanlara göre daha olumlu puanlamışlardır. Ayrıca katılımcılar yaşam kaliteleri ile ilişkin de olumlu yanıtlar vermişlerdir. Bu durum bozukluğa ilişkin farkındalığın sınırlı olmasıyla açıklanabilir. 
Keywords : Türkçe, hızlı bozuk konuşma, akıcısızlık tipi, hecelerin binişmesi, yaşam kalitesi