Paşasaraylı Fazlî Efendi’nin Manzum Kasîde-i Bürde Tercümesi

Authors : Hamza KOÇ

Pages : 391-425

View : 24 | Download : 31

Publication Date : 2021-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Muhammed’in dünyayı teşrifinden ebedî âleme irtihaline kadar hayatının her safhası edebiyata yansımış ve doğumunu, hicretini, savaşlarını, mucizelerini, miracını, hadislerini ve örnek ahlakını konu edinen mevlid, hicret-nâme, gazavât-ı nebî, mucizât-ı nebî, mirac-nâme, kırk hadis, hilye ve na‘t gibi çeşitli türlerde manzum-mensur birçok eser kaleme alınmıştır. Ka‘b b. Züheyr ö. 24/645? ’in “Bânet Su‘âd” ifadesiyle başlayan ve Hz. Peygamber’in hırkasıyla taltif edilmesine vesile olduğu için literatürde Kasîde-i Bürde olarak tanınan meşhur şiiri, na‘t türüne öncülük etmesi bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Ka‘b’dan yaklaşık altı asır sonra yaşayan Bûsîrî ö. 696/1297? ’nin asıl ismi el-Kevâkibü’d-Dürriyye fî Medhi Hayri’l-Beriyye olan methiyesi, gerek yazılış hikâyesi gerekse edebî gücü açısından Ka‘b’ın şiirini gölgede bırakmayı başarmış ve tercüme, şerh, tahmis, taştir, tesbi‘ gibi farklı şekillerle edebiyatımıza kazandırılmıştır. Kasîde-i Bürde’yi manzum biçimde tercüme eden şairlerden biri de Paşasaraylı Fazlî Efendi’dir. Tezkirelerde ve diğer biyografik kaynaklarda adına rastlayamadığımız şairin, çalışmamıza konu olan eserinin mensur mukaddimesinden hareketle 1036/1626-27 yılında hayatta olduğu anlaşılmaktadır. Kaside nazım şekliyle yazılan tercüme, kaynak metinde karşılığı olmayan bir beyitle birlikte toplam 162 beyitten oluşmaktadır. Fazlî, vezin bakımından çoğu mütercim gibi kaynak şiirden farklı bir yol izlemiş ve eserini “mefâ‘îlün mefâ‘îlün mefâ‘îlün mefâ‘îlün” kalıbıyla kaleme almıştır.
Keywords : Bûsîrî, Paşasaraylı Fazlî Efendi, Kasîde i Bürde, Manzum Tercüme