YAŞAR KEMAL’İN İNCE MEMED I ADLI ROMANININ FARSÇA ÇEVİRİLERİNİN EŞDEĞERLİK BAĞLAMINDA KARŞILAŞTIRILMASI

Authors : Yeşim Işık Bağrıaçık

Pages : 82-114

Doi:10.61134/audodilder.1522338

View : 31 | Download : 49

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Yaşar Kemal’in İnce Memed I adlı eseri İran’da ilk olarak hş.1353/1974 yılında Semin Bâğçebân, ikinci olarak da Husrev Mehrzâd tarafından hş.1382/2003 yılında tercüme edilmiştir. İlk tercümesinin yayımlandığı dönemde ilgi gördüğü ve yeni basımları yapıldığı halde eserin yıllar sonra neden ikinci tercümesine gerek duyulduğu sorunundan hareketle iki çeviri eşdeğerlilik bağlamında incelemeye tâbi tutulmuştur. Kaynak metin ile erek metin arasındaki ilişkiyi ifade eden “eşdeğerlik”i bazı araştırmacılar kaynak metindeki dilbilgisel yapıların ve anlamların erek metne aktarılması olarak değerlendirmişlerdir. Bazı araştırmacılar ise eşdeğerliliği dilsel göndergelerin değil onların anlam ve etki değerlerinin erek metne aktarılması olarak tanımlamışlardır. İki farklı dil arasında tam bir eşdeğerliliğin mümkün olmadığını ifade eden araştırmacılar da vardır. Bu çalışmada Yaşar Kemal’in İnce Memed I adlı romanındaki cümle yapılarının dilbilgisel açıdan nasıl aktarıldığına değinilecek olsa da özellikle cümlelerin anlam ve etki değerlerinin her iki Farsça çeviride yeteri düzeyde aktarılıp aktarılmadığı araştırılacaktır. Kaynak metnin başından, ortasından ve sonundan alınan metinler tablo içerisinde gösterilerek karşılaştırmalı biçimde incelenecektir. Aynı zamanda kaynak metindeki şiirsel anlatımın, zaman akışının, deyim ve atasözlerinin, yöresel ağzın, folklorik özelliklerin, zengin betimlemelerin erek dile aktarılırken ne tür değişikliklere uğradığı incelenerek eşdeğerliğin nasıl sağlandığı ortaya konulmaya çalışılacaktır. Kaynak odaklı bir bakış açısı ile değerlendirilecek olan çalışmada her iki erek metin kaynak metinle ve aynı zamanda erek metinler kendi aralarında karşılaştırılacaklardır.
Keywords : Yaşar Kemal, İnce Memed I, Farsça Tercüme, Karşılaştırma, Eşdeğerlik