SULTAN JAHAN BEGUM OF BHOPAL: AN ANALYTICAL STUDY OF HER LEGACY AND THE LINGUISTIC CONTRIBUTIONS OF THE WOMEN SULTANS OF BHOPAL TO THE URDU LANGUAGE

Authors : Muhsin Ramazan İşsever

Pages : 14-23

Doi:10.61134/audodilder.1659043

View : 31 | Download : 51

Publication Date : 2025-04-26

Article Type : Research Paper

Abstract :1709 yılında kurulan ve Birleşik Hindistan’ın bölünmesi sonrasında 1949’da Hindistan Devleti’ne katılan Bhopal Devleti, 4 kadın hükümdar tarafından yönetilmiş, özellikle kadın hükümdarlar döneminde sosyal ve idari alanlarda önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Nevvab Kudsiye Begüm (s. 1819-1837) ile başlayan kadın hükümdarlar yönetimi Nevvab İskender Begüm (s. 1837-1868), Nevvab Şah Cihan Begüm (s. 1868-1901) ile devam etmiş ve Sultan Cihan Begüm (1901-1926) Bhopal tahtına oturan son kadın hükümdar olmuştur. Nevvab İskender Begüm 1864 yılında Hac için Hicaz’a gitmiştir. Bu seyahate dair izlenimlerini günlük notlar hâlinde tutmuş ve 1864’te Hac yolculuğundan döndükten sonra Yâd Dâşt-ı Târih-i Vakâyi-i Hac adıyla kaleme almıştır. Bu eser Urdu dilinde kadınlar tarafından yazılan ilk seyahatname örneğidir. Ayrıca İskender Begüm, Bhopal’in Farsça olan resmi dilini Urduca olarak değiştirmiştir. Yazma alanında annesinin izinden giden Nevvab Şah Cihan Begüm, Şirin mahlası ile Urdu dilinde şiirler yazmıştır. Aynı zamanda Urdu dilinde bir divanı bulunmaktadır. Torunu Sultan Cihan Begüm ise eğitim ve sağlık reformları, edebi eserleri ve dilin korunması için yaptığı çalışmalarla tanınmıştır. Müslüman kadınların toplumdaki konumunu güçlendirmek için çeşitli kurumlar açmış ve bu kurumları maddi olarak desteklemiştir. Sultan Cihan Begüm’ün liderliğinde, Bhopal’deki kadınlar; Urdu dilinin korunması, gelişimi ve yayılmasında önemli bir rol oynamışlardır. Ayrıca bizzat Nevvab Sultan Cihan Begüm’ün Urdu edebiyatına katkıda bulunan 40’tan fazla eseri bulunmaktadır. Eserlerinin arasında, çocuk gelişimi, yemek tarifleri, eğitim, siyaset ve din gibi geniş konuları kapsayan kitaplar bulunmaktadır. Sultan Cihan Begüm, kendi eserlerinin yanında İslam tarihinin önemli eserlerinden biri olan Şibli Numani’nin Asr-ı Saadet gibi binlerce sayfadan oluşan eserlere sağladığı destek ile de Urdu dilinin ve edebiyatının gelişimine katkıda bulunmuştur. Makalemizde, Bhopal kadınlarının Urdu dilinin gelişimi konusundaki katkılarına ve bu tarihi figürlerin kültürel mirasa katkılarına değinilecektir.
Keywords : Bhopal, kadın, Urdu dili, edebiyat, Sultan Cihan Begüm.