YENİLİKÇİ MÜSLÜMAN DÜŞÜNÜR OLARAK ALİYA İZZETBEGOVİÇ

Authors : Fatih TOKTAŞ

Pages : 7-45

Doi:10.21054/deuifd.284935

View : 18 | Download : 21

Publication Date : 2016-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bağımsızlığa giden çetin yıllarda Bosna-Hersek halkına önderlik etmesi hasebiyle daha çok bir siyaset adamı olarak tanınmakla birlikte Aliya İzzetbegoviç, yirminci yüzyıl Avrupa’sındaki önemli müslüman düşünürlerinden biridir. Bir aydın olarak dikkat çeken yanı, İslâm dünyasındaki krizleri yalnızca fark etmesi değil; krizlerin çözülmesine ilgisini yoğunlaştırmasıdır. Adıyla nerdeyse özdeşleşmiş olan ü çüncü/orta yol anlayışı bağlamında İzzetbegoviç, İslâm dünyasındaki fikir önderlerini üç gruba ayırarak incelemiştir. Buna göre tutucu ve modernistler iki aşırı ve hatalı olan tutumu, yenilikçiler ise doğru ve üçüncü/orta yol olan tutumu temsil etmektedir. Tutucuları; ‘yerli ve çağdışı’, modernistleri; ‘yabancılaşmış ve çağdaş’ olarak değerlendiren İzzetbegoviç, yenilikçileri ise ‘yerli ve çağdaş’ olarak görmektedir. Kendisini de aralarında kabul ettiği yenilikçilerin görevi, samimiyetle benimsedikleri İslâm’ı, çağdaş dünyayla buluşturmaktır. Bu bakış açısından hareketle İzzetbegoviç, aşağılık kompleksinden değil fakat hayatın dayatmalarından kaynaklanan modern sorunların müslümanca çözülmesini temel bir ilke olarak kabul etmiştir. Bu bağlamda İzzetbegoviç, Avrupalı İslâm, İslâm demokrasisi gibi yeni kavram ve anlayışlarla modern İslâm düşüncesini zenginleştirmiştir.
Keywords : Aliya İzzetbegoviç, İslâmî Yenilikçilik, Avrupa İslâmı, İslâm Demokrasisi