KUR'AN-I KERİM’İN BAZI AYETLERİNDE ZAMİR GELMESİ GEREKEN YERDE İSMİN GETİRİLMESİ VE BUNUN NEDENLERİ

Authors : Eyup AKŞİT

Pages : 43-76

Doi:10.21054/deuifd.492967

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2018-12-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Metin dilbilim çalışmaları son yıllarda önemli oranda artmıştır. Metinlerin oluşturulma aşaması ve yorumlanması için ileri sürülen çeşitli teorilerden biri olan Metin dilbilim,  metni bir bütün olarak ele alır. Ayrıca herhangi bir metinde bütünlüğü sağlayan unsurlar olarak bağlaşıklık (cohesion) ve bağdaşıklığı (coherence), ölçüt olarak kabul eder. Metin dilbilim’e göre herhangi bir metnin yüzey yapısını oluşturan bağlaşıklık, çeşitli araçlarla sağlanır. Bu araçlar şunlardır: Gönderim (reference), değiştirim (substitution), eksiltili yapı (ellipse), bağlama öğeleri (conjunction) ve sözlüksel bağlaşıklık (lexical cohesion). Metinlerde bağlaşıklığı sağlayan gönderim öğelerinden biri de zamirlerdir. Zamirler, metni oluşturan cümleleri birbirine bağlamakta ve aralarında insicamı sağlamaktadır. Arap dilinde de eğer bir cümlede isim zikredildiyse ve onun hakkında sonraki bir cümlede bir yargıda bulunulacaksa ismin yerine zamirin getirilmesi, genel bir kuraldır. Ancak Kur’an-ı Kerim’in bazı yerlerinde bu kural işletilmez ve zamir gelmesi gereken yerde isim getirilir. Yani cümlede isim farklı şekillerde tekrar edilir. Bu tekrar vasıtasıyla metinde sözlüksel bağlaşıklık sağlanır. İşte bu çalışmada, çeşitli metinlerde bağlaşıklığı sağlayan zamirlerin, Kur’an-ı Kerim’in bazı yerlerinde kullanımının terkedilmesi ve bunun nedenleri araştırılacaktır. Ayrıca bu meselenin metnin bağlaşıklığına etkisi sorgulanacaktır. Konu ele alınırken zamir ve Kur’an-ı Kerim’de zamirlerin mercii meselesine kısaca değinilecektir. Çünkü böyle bir mesele, çalışmamızın hacmini artırmasının ötesinde bir makale konusu değil, bir tez konusu olabilir. Bu nedenledir ki çalışmamız, Kur’an’ın bazı ayetlerinde zamir gelmesi gereken yerde ismin gelmesi ve bunun nedenleri üzerinde yoğunlaşacaktır. Çalışmamız sırasında konuyla ilgili ayetler ve kısmen de Arapça beyitler örnek olarak sunulmuştur. Sonrasında ise örnekler analiz edilmiş ve bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Metin dilbilim ve Arapça, Bağlaşıklık, Arapça Zamirler, Kuran ı Kerim