Türkçede Samed Behrengi ve Çocuk Kitaplarının İzini Sürmek

Authors : Büşra YAMAN

Pages : 203-233

View : 19 | Download : 13

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Samed Behrengi’nin çocuk edebiyatı eserlerinin çeviri yoluyla Türkçede yeniden oluşturulmasının izi sürülecektir. Artsüremli inceleme sonucunda Behrengi’nin çocuk edebiyatı eserlerinin kitap olarak 1970’li yıllardan beri Türkçeye sürekli yeniden çevrildiği ya da yeniden yayınlandığı gözlenmiştir. 1970’li yıllardan 2000’li yıllara uzanan zaman diliminde Türkiye’de Behrengi’nin Türkçe çevirilerinin ve baskılarının süreklilik göstermesi içinde yer aldığı toplumsal, kültürel, siyasi ve ekonomik koşullarla birlikte sorgulanacaktır. Çocuk kitaplarının yazılı metinlerin yanı sıra görsel metinlerden de oluşan çok-modlu özelliği ve Behrengi’nin Türkçedeki aktarım süreçlerinin tarihsel izlenmesi sonucunda ortaya çıkan aktarım pratiklerinin çoğulluğu, çocuk edebiyatında “çeviri” kavramının tartışılması gerektiğine işaret etmektedir. Çocuk edebiyatı eserlerinin çeşitli işlevler yüklenerek on altı sayfalık bir okul öncesi resimli kitaptan tam metin aktarımlarına, çevirmenlerden illüstratörlerin ya da ressamların çeşitliliğine uzanan farklı aktarım pratikleri tespit edilmiştir. Behrengi ve çocuk edebiyatı eserleri üzerine oluşturulan söylemin ve çeviri eserlerin Türkiye’nin son elli yılda geçirdiği toplumsal ve kültürel dönüşümlerden etkilendiği bulunmuştur. Türkçede Behrengi’nin ve Türkçe çevirilerinin artsüremli olarak ele alınması Türkiye’de çocuk edebiyatı anlayış(lar)ının ve buna bağlı olarak çeviri pratiklerinin değişimini ve çoğulluğunu da izlenebilir kılmaktadır.
Keywords : resimli çocuk kitabı, çeviri, Samed Behrengi, yazılı anlatı, görsel anlatı, tarihyazımı