Risk Şokları ve Türkiye’deki Finansal Varlıklar Arasındaki Yayılım Etkisinin TVP-VAR Dayalı Wavelet Uyum Analizi İle İncelenmesi

Authors : Aslan Aydoğdu

Pages : 303-331

Doi:10.30784/epfad.1595233

View : 40 | Download : 35

Publication Date : 2025-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, risk şokları ile Türkiye’de finansal varlıklar arasındaki yayılım etkisinin TVP-VAR genişletilmiş ortak bağlantılılık yaklaşımına dayalı wavelet uyum analizi ile incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, BIST100 Endeksi, Brent ham petrol, USD/TRY, altın ons, Bitcoin ve Volatilite Endeksi (VIX) değişkenleri kullanılmıştır. 08.11.2017-08.09.2024 dönemini kapsayan günlük veri seti tercih edilmiştir. TVP-VAR genişletilmiş ortak bağlantılılık yaklaşımı, wavelet uyum analizi ve Hatemi-j (2012) asimetrik nedensellik analizi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre piyasalar arasındaki dinamik yayılmaların dalgalanma dönemlerinde önemli ölçüde arttığı tespit edilmiştir. Buna göre BIST100 getirisi ve altın ons getirisi volatiliteyi net şok yayan değişkenler olarak belirlenmiş; dolar, Bitcoin ve Brent petrol ise volatiliteyi net şok alan değişkenler olarak tespit edilmiştir. Bitcoin ve Brent petrol, doların BIST100’den meydana gelen değişimlerden etkilendiği görülmüştür. VIX’in Toplam Bağlantı Endeksi (TCI) üzerindeki etkisi 2020 ve 2022-2023 yılları arasında pozitif ve karşılıklı olup orta ve uzun vadede yoğunlaşmaktadır. VIX ile TCI volatilitesi arasında çift yönlü; VIX ile Bitcoin ve BIST100 hariç altın ons ve Brent petrol net yayılma volatilitesi arasında tek yönlü nedensellik ilişkisi bulgusuna ulaşılmıştır. Bu bulguların wavelet uyum analizi ile tutarlı olduğu sonucuna varılmıştır.
Keywords : Wavelet Uyum Analizi, Volatilite Yayılımı, Pay Senedi Piyasaları, TVP-VAR, Bitcoin