KOLEKTİF BELLEK MEKANI OLARAK MEYDANLARIN ZİHİN HARİTALAR ÜZERİNDEN ANALİZİ: ANKARA KIZILAY MEYDANI

Authors : Necmiye Seçil YOLALAN, Ayşen ÇELEN ÖZTÜRK

Pages : 1-15

View : 28 | Download : 16

Publication Date : 2021-09-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Bireyin çevre ile kurduğu ilişki sonucu elde edilen bilgi ve deneyim, yeniden hatırlanmak üzere bellekte depolanır. Her birey, kendisi için önemli olduğunu düşündüğü olayları ve mekanları bireysel belleğinde saklar. Bir olayın veya bir mekanın kolektif bellekte yer alabilmesi için, toplumsal olarak paylaşılması ve çoğunluk tarafından önem arz etmesi gerekir. Kolektif bellek, tarihsel süreç içerisinde meydana gelen toplumsal olayların sonucunda oluşur. İçinde yaşanılan kente özgü olan bütün yapısal bileşenler, kentsel imge olarak kolektif belleği beslemektedir. Kentsel imge olarak yapısal bileşenler; binalar, anıtlar, caddeler, parklar vb. bireylerin hafızasında yer edinerek kolektif belleği oluştururlar. Kolektif belleğin izlerini takip edebilmek için, çeşitli teknikler kullanılır. Zihin haritası oluşturma yöntemi bu tekniklerden biridir. Bireyler, belleklerinde yer alan kentsel bileşenleri bu teknik aracılığıyla serbest el olarak; kroki, geometrik şekil, perspektif vb. grafiksel anlatımlarla kağıda dökerler. Bu çalışmada Türkiye’nin Cumhuriyet sonrası gelişim sürecinde toplumsal olaylara ev sahipliği yapan en önemli kamusal alanı “Kızılay Meydanı” ele alınmıştır. “Kızılay Meydanı”, Ankara’nın kentsel gelişim sürecinin en önemli tanıklarındandır. Süreç içerisinde meydanda birçok toplumsal olay gerçekleşmiş, meydan sürekli olarak kentin kolektif hafızasını beslemiştir. Kızılay Meydanı’nı oluşturan kentsel bellek öğeleri ise zamanla değişip dönüşmüştür. Yapılan çalışmada Kızılay Meydanı’nın kolektif bellekte bıraktığı izler, farklı jenerasyona, cinsiyete ve eğitim seviyesine sahip gözlemcinin bireysel belleği üzerinden zihin haritası yöntemi ile okunmaya çalışılmıştır. Analizler sonucu, Kızılay Meydanı’nı oluşturan bugünkü yapısal bileşenler saptanmış, zaman içerisinde değişen yapısal bileşenlerin neler olduğu ve bu durumun kolektif bellek üzerindeki etkisi incelenmiştir
Keywords : Kent Kimliği, Kent Belleği, Zihin Haritası, Kızılay Meydanı