YUSUF ZİYA YÖRÜKÂN’IN KELAM İLMİNE DAİR BAZI GÖRÜŞLERİ

Authors : Murat MEMİŞ

Pages : 970-986

Doi:10.18403/emakalat.992691

View : 13 | Download : 13

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yusuf Ziya Yörükân, Osmanlı’nın son döneminden Cumhuriyetin kuruluş yıllarına geçişte Kelâm, Mezhepler Tarihi ve Din Eğitimi gibi disiplinler üzerinde yaptığı çalışmalarla tanınmış bir bilim insanıdır. Kelâm ilmi açısından bakıldığında onun eserlerinde söz konusu ilmin tanıtılması, klasik kaynaklarının modern bir bakışla tekrar değerlendirilmesi ve İslâm inançlarının aslî kaynaklara göre belirlenmesi konuları üzerinde durduğu görülmektedir. Yörükân, Kelâm ilminin tarihte izlediği seyri objektif bir yaklaşımla ortaya koymaya çalışmıştır. Böylece o, hem birtakım sosyal şartların Kelâm’ın gelişimini nasıl etkilediğini, hem de bu süreçlerin aslî kaynak olan Kur'an’la ilişkisini göstermeyi hedeflemiştir. Onun açısından bu gelişim sürecinde Ebû Hanife ve İmam Mâtüridî önde gelen aktörler arasında yer almaktadır. Bu yüzden Yörükân, çalışmalarının önemli bir kısmını, Hanefî-Mâtürîdî sisteminin tanıtılmasına ayırmıştır. Bir tarihçi ve eğitimci olarak o, çalışmalarında önceliği Kelâm ve Mezhepler Tarihine vermiş, Müslümanlar arasındaki ihtilafları geride bırakmaya yönelik olarak klasik Kelâm tartışmalarına ayrıntılı değinmemiş, onlardan kısaca bahsetmekle yetinmiştir. Yörükân, özellikle çağdaş sosyoloji ve felsefe birikimi sayesinde Türkiye’deki modern din öğretiminin gelişmesine önemli katkılar sağlamıştır.
Keywords : Yusuf Ziya Yörükân, Kelam, Mezhepler Tarihi, Hanefilik, Matüridilik